2018'de 440 kadın öldürüldü!
“KADINLARA EKONOMİK ŞİDDET UYGULANIYOR”
Öncelikle şiddet nedir?
Şiddettin tanımı İstanbul Sözleşmesinde açık bir şekilde yapılmıştır. Şiddet, bireyin fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik yönden zarar görmesiyle ya da acı çekmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel hareketleri, buna yönelik tehdit ve baskıyı ya da özgürlüğün keyfi engellenmesini de içeren, fiziksel, cinsel, psikolojik, sözlü veya ekonomik her türlü tutum ve davranıştır. Şiddet, özel veya kamusal alanda (evde, aile bireyleri arasında, sokakta, iş yerinde) meydana gelebilir. Şiddet ise kendi arasında fiziksel, cinsel, ekonomik, psikolojik diye türlere ayrılmaktadır.
Son zamanlarda ekonominin de kötüye gitmesinden dolayı biraz ekonomik şiddete yoğunlaşmak gerekiyor. Şunu da söylemek gerekir ki kadınlar işgücüne dahil edilmeyerek kadınlara ekonomik şiddet uygulanıyor. Kadınların büyük bir bölümü için ev işi ile meşgul denilerek iş arıyor olmasına rağmen iş gücünden değerlendirilmiyor. Ve bu yüzden kadınların iş gücüne katılımı ve işsizliği normal verilerin daha da altında çıkıyor. Yani işsiz kadın sayısı yüzde 11,4 olarak telaffuz ediliyor, ama işsiz kadın sayısı bu sayının daha üstünde. Bu esasında ev içerisinde maddi olarak getiriyi sağlayan erkeğin uyguladığı ekonomik şiddetin dışında kadına devlet tarafından da uygulanan ekonomik şiddetin uygulandığının göstergesidir. Bu aynı zamanda kadınların iş hayatında güçlendirilmemesine de işarettir.
“440 GERÇEK SAYIYI YANSITMIYOR”
Siz kadın cinayetlerine ilişkin veri topluyorsunuz. Bunu nasıl sağlıyorsunuz?
Biz Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu olarak kadın cinayetleri üzerine veriler topluyoruz. Bununla da aynı zamanda kamuoyunu harekete geçirmeye çalışıyoruz. İstanbul Sözleşmesinin kapsadığı konularla ilgili davaları takip ediyor, aynı zamanda kamuoyu oluşturmaya çalışıyoruz.
Bu anlamda 2011’den beri kadın cinayetlerine ilişkin veri topluyoruz ve bu sayı her geçen yıl artıyor. Geçen yılın istatistiğine bakacak olursak, öldürülen kadın sayısı 440. Geçtiğimiz Şubat ayında ise 31 kadın öldürüldü.
Biz ise verileri bize başvuran ailelerden, şiddet gören kadınların başvurması ile veya basından öğrenerek topluyoruz. Bazı kadınlar basın yoluyla şiddet uygulandığının yayılmasını istemediklerinden medyaya yansımıyor. Bizde o sayılarda bulunuyor. Ama biz 440 sayısının ise gerçek sayıyı göstermediğine inanıyoruz. Çünkü basına yansımayan ya da bize gelmeyen ölümler de oluyor.
Kadın cinayetleri son zamanlarda daha mı çok kamuoyu tarafından konuşuluyor yoksa bu kadın cinayeti sayının artmasıyla daha mı görünür hale geldi?
Terim olarak kadın cinayeti kavramı bile yeni yeni literatüre girmeye başladı. Öncesinde aşk cinayeti, töre cinayeti gibi kavramlar kullanılarak konu gerçekliğinden uzaklaştırılıyordu. Kadın cinayetlerine ilişkin bir mücadele başladıktan sonra devlet kadın cinayetlerine dair veri tutması gerekiyorken bunu yapmadı. Biz bundan dolayı bu görevi almış olduk.
Kadın cinayetleri sadece daha görünür hale gelmiyor, aynı zamanda artış da gösteriyor. Ama kadın cinayetleri buna bağlı olarak da artış gösteriyor diyebiliriz. Sebeplerine bakacak olursak o ise şöyle: Kadınlar bir yargı mekanizmasına başvurduğunda yargının eksiksiz bir soruşturma yapacağına ve caydırıcı cezalar vereceğine ilişkin kadınlar bir algıya sahip değiller. Çünkü kadınlar bu mekanizmalara başvurduklarında gerektiği gibi sonuç alamıyorlar.
Bu sebeplerden dolayı kadınlar da sosyal medyayı bir araç haline getirmiş durumdalar. Kadınlar artık doğrudan gidip karakola başvurmak yerine önce sosyal medyadan seslerini duyuruyorlar, daha sonra gerekli ilginin oluştuğuna inandıktan sonra gidip şikâyetçi olmaya başladılar. Bu ise yargı mekanizmasının ne kadar kötü işlediğinin sonucudur. Bu aynı zamanda işe de yarıyor. Şule Çet davası ya da İstanbul’da öldürülen Aysun Yıldırım davası gibi.
“6284 SAYILI KORUMA KANUN’U ‘KADINLARIN ŞİFRESİ’”
Bu sizce kadınlar açısında çözüm mü? Ya da kadınlar şiddete, tacize vs. uğradıklarında ne yapmalılar? Nasıl bir yol izlemeliler?
Kadınlar öncelikle kendilerine sunulan haklarını bilmeliler. 6284 Sayılı Koruma Kanun’u biz ‘kadınların şifresi’ olarak kabul ediyoruz. Kadın bu kanunu bilse ve karakola gittiğinde bana 6284 sayılı kanun uygulansa dese dahi bu kanunu orası uygulamak zorundadır. 6284 sayılı kanunda ise uzaklaştırma kararından, elektronik kelepçe, kadının kimlik bilgilerinin değiştirilmesi gibi birçok yol var. Fakat insanlar bunun geniş kapsamda uygulanması bilmediklerinden ya da hâkimlerin dahi tam olarak kanunu bilmediklerinden dolayı kanun tam olarak işlemiyor. Hatta bu kanunda mülteciliğe ilişkin bile karar var. Ya da kadına mali yardım sağlanması gibi bir hak da var. Bundan dolayı bu kanunu kadınlar bilmeli ve bunun geniş olarak uygulanması için hak talep etmeliler.
Bunun haricinde ise eğer bir şiddet ortaya çıktıysa şiddetten korunmak için İstanbul Sözleşmesi çok açık şekilde açıklıyor. Savcılıklara ya da karakollara başvurmak gerekiyor. Eğer ki buradan bir sonuç alınamazsa Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’na da başvurabilirler. Bize bu aşamada çok başvuran arkadaşımız var ve her birinin davalarını takip ediyoruz. Sürecin doğru işlemesi için de platform olarak elimizden geleni yapıyoruz.
