Alerji ve Astım Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, alerjik reaksiyonların sebep olduğu anafilaksi olarak adlandırılan ve bilinen tabiriyle alerjik şokun, tıbbi müdahale edilmediği durumlarda hayati risk oluşturduğunu ifade etti. Akçay alerjik şok nedenlerinin moleküler alerji testleri ile çok ayrıntılı belirlenebileceğini ve oluşabilecek riskler için önlem alınabileceğini belirtti.
Alerjik Şok (Anafilaksi) nedir?
Şiddetli alerjisi olan kişiler, alerjik oldukları bir şeye maruz kaldığında çok şiddetli tepki verebilirler. Alerjik reaksiyonlarda bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi anafilaksiye yani alerjik şoka neden olabilir. Alerjik şok çok ciddi bir durumdur ve hemen tedavi edilmezse ölümcül sonuçları olabilir. Vücudunuz alerjik şoka girdiğinde, kan basıncında ani bir düşüş olur, solunum yollarınız daralır ve nefes almakta güçlük çekersiniz. Daha önceki alerjik reaksiyonlarında anafilaksi geçirmemiş olmak, bir sonraki alerjik reaksiyonda alerjik şokun gerçekleşmeyeceği anlamına gelmez. Orta şiddetli alerjik reaksiyonu olan kişilerin bir sonraki reaksiyonu alerjik şok şeklinde olabilir.
Alerjik Şokun belirtileri nelerdir?
Alerjik şok durumunda bazı belirtiler yaşarsınız. Bu belirtilerin göz ardı edilmemesi gerekir. Belirtileri ne kadar erken fark ederseniz ve ne kadar erken tedaviye başlarsanız ölümcül sonuçları engelleyebilirsiniz. Alerjik şokun belirtileri şunları içerir:
-Kurdeşen, kızarıklık veya solukluk gibi cilt reaksiyonları,
-Dilde dudakta kaşıntılı şişlik
-Boğazımızda bir yumru varmış gibi hissetmek veya yutma güçlüğü,
-Mide bulantısı, kusma, ishal, karın ağrısı,
-Hızlı ya da zayıf nabız, tansiyonda düşme
-Burun akıntısı, hapşırma,
-Dilde, dudaklarda şişme,
-Hırıltı ve nefes almada zorluk,
-Vücudunuzda sorun olduğunu dair bir his,
-Ellerde, ayaklarda, ağızda ve kafa derisinde karıncalanma hissi.
Anafilaktik şok ilerlediyse eğer nefes almak için mücadele etmek, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı, bilinç kaybı gibi belirtiler meydana gelir.
Alerjik Şoka Neden Olan Alerjiler Nelerdir?
Alerjik şoka neden olan birçok alerji türü vardır. Ancak yaygın olarak anafilaksiye neden olan bazı alerjiler vardır. Besin alerjilerinden, kuruyemiş, yer fıstığı, süt, yumurta, buğday balık alerjisi, kabuklu deniz ürünleri ve bazı meyve alerjileri anafilaksiye neden olan yaygın alerjilerdir. Böcek sokmaları, özellikle eşek arısı veya arı sokmaları da anafilaksi açısından riskli alerjilerdir. Aspirin, bazı antibiyotikler, antiinflamatuvar ilaçlardan kaynaklanan anafilaktik şok da sık görülebilen durumlardır. Daha önce anafilaktik şok geçirenler, ailesinde anafilaksi öyküsü olanlar ve alerji veya astımı olan kişiler alerjik şok açısından risk grubunda olan kişilerdir.
Alerjik Şok Önceden Bilinebilir Mi?
Alerjik şok çok hızlı bir şekilde gelişir ve ne zaman olacağı tam olarak kestirilemez. Ancak alerjisi olan kişilerin alerjilerinin şiddeti ölçülebilir ve kişinin alerjik şok açısından riski hesaplanabilir. Alerjinin şiddetini ölçmek, moleküler alerji testleri ile mümkündür. Moleküler alerji testi, alerjiye neden olan maddeye kandan bakar ve alerjiye neden olan maddeyi tam olarak saptayabilir. Moleküler alerji testi aynı zamanda total IgE dediğimiz vücudun alerjik yapısını gösterebilen, alerji seviyesini ortaya çıkarabilen yeni nesil bir alerji testidir. Alerjinin şiddeti belirlenebildiği için alerjik şok potansiyelleri de ortaya çıkar. Çok yüksek seviyedeki alerjilerin alerjik şok potansiyelleri varken düşük seviyede olan alerjiler için deneme yaparak alerji belirtisi geliştirip geliştirmediğini tayin etmek gerekir.
Moleküler Alerji Testi Alerjik Şok Nedenlerini Çok Ayrıntılı Ortaya Çıkarır
Alerjik şok gelişmiş çocuk ve yetişkinler için alerjik şoka neden olan alerjenlerin çok ayrıntılı saptanması oldukça önemlidir. Çünkü alerjik şok geçiren kişiler ve çocukların aileleri alerjik şokun belirtilerini gördükleri için psikolojik olarak çok endişelidir. Başka hangi nedenlerin alerjik şoka neden olduğunu ayrıntılı olarak bilmek isterler. Moleküler alerji testi alerjik şoka neden olan besinlerin içindeki bileşenlere de çok ayrıntı bir şekilde ortaya koyması nedeniyle başka hangi gıdalarda alerjik şok gelişebileceğini saptayabilir. Çünkü aynı anda 300 farklı alerjene, alerji olup olmadığının değerlendirmesinin yanında alerjiye neden olan besinin içindeki molekülü de ortaya koyabileceği için bu molekülü içeren gıdaları da ortaya çıkarabiliyor.
(Eyüp SARİ)