Hemen herkesin hayatının bir döneminde maruz kaldığı ya da farkında olmadan dahil olduğu bir konu: Dedikodu. Peki “dedikodu” ne demektir, nereden gelir ve bu kelimenin içinde geçen “dedi” ve “kodu” neyi ifade eder?
Dedikodu nedir?
Dedikodu, bir kişi hakkında genellikle o kişinin arkasından, doğruluğu kesin olmayan ya da özel nitelikteki bilgilerin konuşulması anlamına gelir. Çoğu zaman olumsuz bir anlam taşısa da bazı sosyologlar, dedikodunun toplumda bağ kurma işlevi olduğunu da savunur.
Halk arasında “gıybet” ya da “laf taşıma” şeklinde de adlandırılır.
Dedi ne anlama geliyor?
“Dedikodu” kelimesinin ilk parçası olan “dedi”, aslında bir kişinin bir şey söylediğini ifade eden basit bir fiildir. Burada anlatılmak istenen, birinin bir şey söylemiş olmasıdır.
Yani dedikodu, “dedi ki…” diye başlayan cümlelerin aktarımıdır.
Kodu ne demek?
Kelimenin ikinci kısmı olan “kodu”, eski Türkçede “konuştu” ya da “aktardı” anlamında kullanılır. “Koduk” ya da “kodı” gibi varyasyonları eski metinlerde de görülür.
Yani “dedikodu” kelimesi, “dedi” + “kodu”, yani birinin söylediği şeyin başkası tarafından tekrar edilmesi anlamına gelir.
Dedikodunun diğer adı nedir?
Türkçede dedikoduya verilen bazı diğer isimler şunlardır:
Gıybet (özellikle dini içeriklerde kullanılır)
Laf taşıma
Söylenti
Kulaktan kulağa konuşma
İftiraya yakın konuşmalar (bazen bu sınırı aşabilir)
Bu kelimelerin her biri dedikodunun farklı boyutlarını ifade eder.
“Dedikodu” kelimesi, sadece bir eylemi değil, aynı zamanda sosyal bir durumu da temsil eder. Kelimenin kökeninde yer alan “dedi” ve “kodu” ise, bu eylemin tam anlamını ortaya koyar: Birinin söylediğini başkasına aktarmak. Masum gibi görünen bazı dedikodular ilişkileri zedeleyebilirken, bazıları da insanları bir araya getiren ortak sohbet konusu olabilir.
