Türkiye'nin birinci derece deprem kuşağında yer alması, vatandaşların depremle ilgili uyarı sistemlerine olan ilgisini artırıyor. Son yıllarda gelişen teknoloji sayesinde, büyük sarsıntılardan saniyeler önce kullanıcıları uyaran mobil uygulamalar ve sistemler hayat kurtarıcı bir rol oynuyor. Peki, depremleri önceden haber veren bu programlar neler? Nasıl çalışıyorlar?
DEPREMİ ÖNCDEN BİLDİREN PROGRAM NEDİR?
Depremi önceden bildirme sistemleri, aslında “erken uyarı” sistemlerine dayanıyor. Bu sistemler, yer kabuğundaki ilk sismik dalgaları (P-dalgası) tespit ederek, henüz daha yıkıcı dalgalar (S-dalgası) ulaşmadan önce kullanıcılara birkaç saniyelik bir uyarı süresi sağlıyor. Bu kısa süre, özellikle binalardan çıkmak, gaz-elektrik hatlarını kapatmak veya güvenli bir yere geçmek için kritik önem taşıyor.
ÖNE ÇIKAN PROGRAMLAR
- Google Android Deprem Uyarı Sistemi:Android işletim sistemine sahip telefonlar, sensörleri aracılığıyla depremin ilk sarsıntılarını algılayıp Google sunucularına bildiriyor. Merkezden gelen doğrulama sonrası, riskli bölgedeki tüm cihazlara saniyeler içinde uyarı gönderiliyor. Bu sistem Türkiye dahil birçok ülkede aktif.
- AFAD Deprem Uyarı Sistemi (Türkiye): Türkiye'deki sismik aktiviteleri anlık takip eden AFAD, olası risklerde SMS ve bildirim yoluyla halkı uyarıyor. Ancak bu sistem, tam anlamıyla bir "önceden haber verme" değil, "erken bilgi aktarımı" özelliği taşır.
- MyShake (ABD & Küresel): Kaliforniya Üniversitesi tarafından geliştirilen bu uygulama, kullanıcılara deprem öncesi birkaç saniyelik uyarı sağlayabiliyor ve dünya genelinde kullanılabiliyor.
NASIL KULLANILIR?
Bu tür uygulamalar genellikle akıllı telefonların konum servislerini ve sensörlerini kullanır. Kullanıcıların uygulamayı yüklemesi, bildirim izinlerini açması ve konum paylaşımını aktif hale getirmesi yeterlidir. Google Android sisteminde ise ek bir uygulamaya gerek kalmadan, “Ayarlar > Güvenlik ve Acil Durum > Deprem Uyarıları” sekmesinden etkinleştirilebilir.
