Devlet Ana, Türk edebiyatının önemli yazarlarından Kemal Tahir'in, 1967 yılında yayımladığı en önemli eserlerinden olan, bir tarihi romandır. Ertuğrul Bey'den, Osman Bey'in batıya doğru beyliği genişletmesini ve Osmanlı Devleti'nin hangi amaçla ve nasıl kurulduğu ile ilgili süreçteki olayları konu edinir.
Kemal Tahir, bu romanıyla Batı'nın iktisadi, sosyal ve inanç kurumlarının Türk kültürünün sahip olduğu kurumlardan farklı yapıda olduğunu ve bu sebeple uyuşmadığını anlatmaya çalışır. Roman, 1968 yılında Tahir'e Türk Dil Kurumu roman ödülünü kazandırmıştır.
Devlet Ana, Osmanlı kurulmadan önceki Anadolu''nun görünümünü üve Anadolu insaanının özlemlerini anlatırken, onların güçlü, güvenli, adaletli bir devlete duyduğu ihtiyacı da açığa çıkarmaktadır. Kemal Tahir'in en önemli romanı olarak gösterilen ''Devlet Ana'', onun düşünce yapısını da en iyi yansıtan eserlerinden biri sayılmaktadır.
1967'de yayımlanan roman, 1968 Türk tarihi ve toplumu hakkındaki örijinal ve sağlam görüşlerinen hareket ettiği için hem ''mahalli ağızları'', hem Türkçe''nin çümsenmiş ve unutulmuş nesir dilini hem de yeni imkanlarını kaynaştırarak ve aşarakkullanabilmiştir.Eserlerindeki eşsiz dil ve üslup güzelliğinin kaynağı bu davranıştadır. Daha önceki romanlarında da görülen bu özellik ''Devlet Ana''da en yüce noktasına erişmiştir. Türkçe''nin unutulmuş olan dehası bütün boyutları, zenginliği ve haslığıyla ilk olarak Kemal Tahir'in eserlerinde kendini göstermektedir.”
Romanın kaleme alınma uslubu edebiyatımızda eşinize rastlanır türde değildir. tarihsel ve sosyolojik verilerin son derece güçlü bir edebi anlatımla harmanlaması yıllarca kendisini okutturacak bir dev eseri ortaya çıkartmasına olanak vermiştir. Kemal Tahir’in diğer eserlerinde de açıkça göze çarptığı üzere anadolu coğrafyası üzerinde yaşayan insanların özelliklerini çok iyi bilerek eserlerini kaleme alan üstad, sosyolojik gerçeklerin tarihsel gelişimindeki sebep sonuç ilişkilerini de çok iyi bilmekte ve eşsiz birikimini edebi başarı ile ortaya koymaktadır.