Afrika’da enerji kaynakları ve değerli madenlerin korunması başta olmak üzere birçok konuda çalışma yürüten Wagner grubu, Mali’de isyancılar tarafından gerçekleştirilen saldırıda ağır kayıp verdi.
Mali hükümeti ile bölgede bulunan isyancı gruplar arasında yeniden başlayan çatışmalar ülkenin kuzeyinde bulunan Tinzaouten kasabasında Mali ordusu ve beraberindeki Rus Wagner güçleri ağır kayıp verdi.
Olayın ardından açıklamada bulunan Ukrayna Savunma Bakanlığı İstihbarat Ana Müdürlüğü Sözcüsü Andriy Yusov yerel televizyona yaptığı açıklamada, Mali’deki Wagner üyelerine yönelik saldırıda isyancılara istihbarat desteği sağlandığını aktardı.
Olayın bir diğer aktörü ise Mali’nin kuzeyinde bulunan isyancı gruplar. Birinci grup, ağırlığı Tuaregler’den oluşan ayrılıkçı ve bağımsızlık isteyen Azawad Hareketleri Koordinasyonu, ikinci grup, olayın hemen ardından saldırıları üstlenen El-Kaide’nin Sahel kolu olan Jama’at Nusrat al-Islam wal-Muslimin (JNIM) adlı grup.
Düzenlenen saldırı sonrası açıklama yapan Wagner grubunun, isyancılar tarafından 2 askeri eğitmenin öldürüldüğü kaydedildi.
İsyancılar tarafından düzenlenen saldırı sonrası Wagner’in bölgedeki varlığını değerlendiren Ankara Hacı Bayram Üniversitesi Afrika Araştırmaları Merkezi Müdürü Doç. Dr. Yunus Turhan, “Rusya ile Fransa’nın Sahel bölgesindeki çatışmanın boyutu, etkisi daha da genişleyeceği yönünde. İlk defa Wagner grubu Afrika’da bu kadar büyük kayıp verdi. Şöyle bir gerçek var, Wagner’in Afrika’daki başarısı Rusya’nın hanesine yazılırken olumsuzluklar Wagner’in kendi hanesine yazılıyor” ifadelerini kullandı.
“Rusya enerji kartını batı aleyhinde kullanmak üzere bir politika izliyor”
Rusya’nın Ukrayna savaşı sonrası ekonomik olarak sıkışmışlığını Afrika’daki madenleri kontrol altına alarak rahatlatma politikası izlediğini dikkat çeken Doç. Dr. Turhan, “Rusya’nın Sahel ve Batı Afrika bölgesinde Fransa ve batı merkezli şirketlerin faaliyetlerini sınırlandırarak eski dönemlerdeki batının Rusya’ya olan enerji bağımlılığının devamı yönünde bir politika izliyor. Batılı ülkeler Rusya’ya olan enerji bağımlılığını kırmak adına Afrika’ya büyük bir açılım başlatmışlardı. Şimdi Rusya, Afrika’da batının bu etkinliğini kırarak tekrar enerji kartını batı aleyhinde kullanmak üzere bir politika izliyor. Aslında Batı Afrika’nın büyük resmine baktığımızda Rusya’nın burada enerji rezervleri üzerinde de batı ile girdiklerini görebiliyoruz” diye konuştu.
Wagner ilk olarak 2014’te Kırım’da sahneye çıktı
Wagner grubunun Rus askeri şirketi olduğunu ve Rus hükümetinin özellikle ordusunu sokamadığı yerlere Wagner aracılığıyla operasyonlar düzenlediğini belirten Savunma Sanayii Araştırmacısı Mehmet Fatih Küçük, “İlk olarak 2014'te Ukrayna'nın Kırım bölgesi ilhak edileceği zaman sokaklarda kimliği olmayan çeşitli askerler görmüştük. O gün bugündür Wagner'in kullanıldığı ile ilgili bilgiler yer alıyor. Tabi bu çok net olarak aktarılmıyor. Wagner bir resmi birlik olmadığı için bir devletin kuruluşu, komutanları bu tarz konular resmi olarak açıklanmıyor. Genelde ya açık istihbarat kaynaklarından öğrenilen bilgiler ya da devletin çeşitli birimlerin açıkladığı sızdırılan bilgiler, farklı istihbarat örgütlerinin sızdırdığı bilgilerden biz bunu biliyoruz” diye konuştu.
Wagner doğrudan Rus askeri ekipmanları kullanıyor
Ukrayna-Rusya savaşı sırasında Wagner grubunun aktif olarak rol oynadığına dikkati çeken Küçük, “Zaten Wagner'de birçok eski Rus askeri de bulunuyordu. Bununla beraber farklı ülkelerden de askerler topluyorlar ya da Afrika'dan bazı askerleri kullanıyorlardı. Bunlar zaman zaman yaptıkları şeyler. Doğrudan Rus askeri ekipmanlarının kullanıldığı dönemler oldu. Örneğin Libya'da biz meşru hükümeti korumaya çalıştığımız zaman Wagner sahadaydı. Doğrudan Rus ordusundan temin edilen hava savunma sistemleri dahi kullanıldı. Hatta biz bunları insansız hava araçlarıyla imha ettik” ifadelerini kullandı.
Wagner Kırım’dan Ukrayna’ya kadar aktif rol oynuyor
Ukrayna Savaşı'nda Wagner grubunun komutanı Yevgeniy Prigojin’in Rus hükümeti ile yaşadığı krizi hatırlatan Küçük, bu krizin sonunda Prigojin’in içinde bulunduğu uçağın düşerek hayatını kaybettiğini hatırlattı. Buna bağlı olarak Wagner içerisinde bir dönüşüm hareketinin başladığını bildiren Küçük, bazı Wagner birimlerinin Rus hükümetinin paralı askeri boyutuna evrildiğini ve Ukrayna’ya hala aktif olarak görev aldıklarını dile getirdi.
Wagner grubunun Afrika’da African Corps isim bir yapıda faaliyetlerini sürdürdüğünü aktaran Küçük konuşmasına şöyle devam etti:
“Afrika tarafına baktığımızda African Corps isimli bir yapı altında Wagner faaliyetlerini sürdürüyor. Mali bölgesine baktığımızda yani bu son saldırıdaki bölgeye göz attığımız zaman şunu görüyoruz. Mali'de daha önce Fransa meşru hükümete destek oluyordu. Bölgede çeşitli isyancı gruplar var, çeşitli terör örgütleri var. Bunlarla mücadele etmeye çalışıyordu meşru hükümet. Fransa destek oluyordu burada. Fransa, Mali'de çok sayıda askeri operasyon düzenledi ancak siyasi olarak Fransa ile ilişkilerinin gerilemesinden sonra Fransa bölgeden kovuldu adeta. Yani çok hızlı bir şekilde bölgeden çıkartıldı. Bu boşluğu da Wagner doldurdu güvenlik tarafında. Yine örneğin uluslararası ilişkiler tarafından baktığınız zaman, diplomatik taraftan baktığınız zaman Türkiye bölgede çok aktif rol oynuyor. Çin aktif rol oynuyor ve Rusya aktif rol oynuyor.”
