Yeni yıl, bireyler için hayatlarında yeni bir sayfa açmak ve değişim yapmak için önemli bir fırsat sunar. Özellikle ergenler için bu dönem, kimliklerini keşfetme ve kendilerini anlama sürecine ivme kazandırabilir. Ancak, dijital dünyanın etkileri, sosyal baskılar ve modern yaşamın getirdiği hız, istekler ve ihtiyaçlar arasındaki farkı anlamayı zorlaştırabilir. Psikolog Duru Erdem, bu süreçte ergenlerin nasıl kendilerini daha iyi tanıyabileceği ve isteklerini nasıl sağlıklı bir şekilde değerlendirebileceği hakkında önemli ipuçları veriyor.
İSTEK VE İHTİYAÇ ARASINDAKİ SINIRIN BULANIKLAŞMASI
Ergenlik döneminde, gençler çoğu zaman istek ve ihtiyaçlarını birbirine karıştırabilirler. Örneğin, bir genç “Yeni telefon almak istiyorum” dediğinde, bu isteğin altında yatan asıl motivasyonun ne olduğu önemlidir. Gerçekten işlevsel bir ihtiyaç mı, yoksa arkadaş çevresinde daha fazla kabul görmek amacıyla mı bu istek ortaya çıkıyor? Gençlerin kendilerine şu soruları sorarak farkındalık geliştirmeleri sağlanabilir:
- "Bu şey gerçekten bana nasıl bir katkı sağlayabilir?"
- "Bu isteğim çevremdekilerin beklentileriyle mi ilgili?"
Bu sorular, gençlerin kendi duygularını ve düşüncelerini anlamalarına yardımcı olur ve suçluluk hissetmeden isteklerini sorgulamaları sağlanır.
SOSYAL MEDYANIN ROLÜ
Sosyal medya, gençlerin yaşamlarını şekillendiren önemli bir faktördür. Arkadaş gruplarının, influencer'ların ve popüler içeriklerin etkisiyle, gençler kendi hayatlarını sorgulayabilirler. Ergenlik döneminde, "Ben de böyle görünmeliyim" veya "Ben de bu etkinliklere katılmalıyım" gibi düşünceler yaygındır. Bu durum, gençlerin sosyal çevrelerine uyum sağlamaya çalışırken kendi mutluluklarını ve önceliklerini unutmalarına neden olabilir. Bu düşünceleri fark etmeleri için şu sorular önerilebilir:
- "Bu paylaşımı gördüğümde ne hissettim?"
- "Benim tercihlerimle ne kadar uyumlu?"
Bu sorular, gençlerin sosyal medyanın etkisinden bağımsız olarak kendi deneyimlerini anlamalarına yardımcı olur.
SINAV BASKISI
Ergenlerin yaşadığı bir diğer zorluk da okul başarısı ve eğitim sistemi tarafından yaratılan baskıdır. Gençler, yoğun tempo içinde kendi ihtiyaçlarını göz ardı edebilirler. Örneğin, bir öğrenci gece geç saatlere kadar ders çalışırken, dinlenme veya sosyal ilişki ihtiyaçlarını fark etmeyebilir. Bu durumda, gençlere hem hedeflerine ulaşmalarını hem de duygusal ihtiyaçlarına dikkat etmeleri gerektiği hatırlatılabilir. Şu tür sorular önerilebilir:
- "Bugün kendimi daha iyi hissetmek için neye ihtiyacım vardı?"
- "Bu hedefime ulaşırken nasıl bir destek bana yardımcı olabilir?"
Bu sorular, öğrencilerin başarıyla birlikte duygusal ihtiyaçlarına da odaklanmalarına yardımcı olur.
POPÜLER KÜLTÜR ETKİSİ
Viral içeriklerin etkisiyle, ergenler bazen kendi istek ve tercihlerine ters düşen şeyler yapmaya zorlanabilirler. Örneğin, bir genç popüler bir dans videosunu izledikten sonra, arkadaş grubundan dışlanma korkusuyla bu etkinliği yapma isteği duyabilir. Bu noktada, gencin kendi sınırlarını ve önceliklerini anlaması önemlidir. Onlara şu sorular sorulabilir:
- "Bu etkinlik bana nasıl hissettiriyor?"
- "Eğer bunu yapmazsam, yine de bu grubun bir parçası olabilir miyim?"
Bu sorular, gençlerin kendi kararlarını sorgulamalarına ve çevresel baskılara karşı durmalarına yardımcı olabilir.