20 Şubat 20.04 saatlerinde Hatay'ın Samandağ ilçesi merkezli 6,4 şiddetinde bir deprem meydana geldi. Bu depremden 3 dakika sonra ise 5,8 şiddetinde artçı deprem yaşandı. Henüz Kahramanmaraş depremi atlatılamamışken, Hatay depremi halkı korku ve paniğe sürükledi. Deprem sonrasında hasarlı binalara yaklaşılmaması uyarısı yapılırken ilk depremde hasar alan bazı binalar yıkıldı. Yaşanan Hatay depreminin ardından geçmişte ne zaman Hatay depreminin yaşandığı, hangi yıllarda kaç şiddetinde depremlerin olduğu merak konusu oldu. Peki Hatay'da en son ne zaman deprem oldu? Hatay depremleri hangi tarihlerde oldu? İşte detaylar...
Geçmişten günümüze Hatay depremleri
Hatay'ın gözde ilçelerinden biri olan Antakya, tarih boyunca çok deprem görmüş ve defalarca yıkılmıştır. Hatay Valiliği'nin internet sitesinde yer alan bilgilere göre, Bilinen önemli depremler M.Ö.148, 130, 83-90 arası, M.S. 35,37 ve 41-45 arası, 115, 341, 365, 396, 458, 526, 528 ve 531-534 arası, 532, 551, 557, 588, 589 yıllarında meydana gelmiştir. Bunlardan en şiddetli ve en çok can kaybına yol açanı, 29 Mayıs 526 akşamı meydana gelen depremdir. Bu depremde 250.000 kişi ölmüş ve Antakya ile birlikte Defne ve Seleukia Pieria de yerle bir olmuştur. 528 yılında meydana gelen deprem de en az önceki kadar şiddetliydi, ama can kaybı daha az oldu.
846 veya 847 yılında meydana gelen depremde Antakya ve Musul’da 20.000 kişi öldü. 868 depreminde ise Antakya’da bütün evler yıkıldı, kale burçları harap oldu. Mart 1054’de Antakya’da meydana gelen depremde 10.000 kişi öldü.
Büyük Hatay depremi
13 Ağustos 1822'de Antakya'da meydana gelen depremin büyüklüğünün 7.0 olduğu tahmin ediliyor. 20 binden fazla kişinin ölümüne neden olduğu tahmin edilen depremde birçok ev, cami, ve köprü yıkıldı. Depremi izleyen günlerde gerçekleşen artçı sarsıntılar meydana geldi ve baş gösteren salgın hastalık ile ölümlerde çok sayıda artış oldu. Özellikle Halep'in nüfusunda ciddi bir azalış görüldü. Bölgeye ne kadar yardım sağlansa bile yeterli gelmedi. İlki 13 Ağustos'ta akşam saatlerinde meydana gelmiş ve Antakya, İskenderun, Kilis, Halep ve Lazkiye'yi etkilemiştir. İkincisi ise sadece Halep'te yıkıma neden olmuş ve 2 Eylül tarihinde gerçekleşmiştir. İkinci depremin tam olarak hangi saatte meydana geldiği açıklanmamış ve öncekinin artıçısı olabileceği kaynaklarda belirtiliyor. İngiltere, Fransa ve Avusturya gibi ülkelerin kaynaklarında meydana gelen depremin tarihi 13 Ağustos olarak gösterilirken, Osmanlı arşivlerinde 14 ve 15 Ağustos olarak bahsedilir. Bu durumun saat farkından dolayı kaynaklandığı düşünülüyor.
Depremi anlatan o yazı
Halep’teki Fransız Konsolosluğu’nun tercümanlarından biri ilk sarsıntıyı sağ salim atlatmış olmasına rağmen artçıların sıklığından ve şiddetinden umutsuzluğa kapılarak şöyle yazmıştır "Yeraltından sesler geldi, hemen ardından da herkesi dehşete düşüren bir sarsıntı. Kâğıda döktüğüm ayrıntılar asla gün yüzü göremeyecek; sadece babam ve bazı dostlarım o korkunç felaket sırasında ne durumda olduğumu bilsinler diye derledim bunları. Ana şoktan sonra çok yüksek duvarlarla çevrili daracık bir avluya çekildik. Yer hiç durmadan 15 dakikada bir hareketleniyordu. Her sarsıntıda duvarlar başımıza doğru eğiliyor ve iç taraflarının yarılıp yarılıp kapandığını görüyorduk. Üstlerinden kopan taşlar ayaklarımıza doğru yuvarlanıyordu…"
20 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor
Deprem nedeniyle Halep, Antakya, Ayıntab ve havalisinde en az 20.000 kişi ölmüş, bir o kadarı da yaralanmış veya sakat kalmış, binlerce ev yıkılmış ya da oturulamaz hâle gelmiş, 5-6 köy tamamen yok oldu.
13 Aralık 115, Büyük Antioch depremi
13 Aralık MS 115 tarihinde, günümüzde Antakya’da yer alan antik Antioch kentinde, alışılmadık derecede güçlü bir deprem meydana geldi. Mevcut tahminler depremin 7,5 şiddetinde olduğunu söylüyor. Anadolu’da yüzyıllar boyunca hiçbir şehir, günümüzde Antakya sınırları içinde yer alan antik Antioch metropolü kadar deprem acısı çekmedi. MS 115’te İmparator Traianus, şehri yok eden bir depremi Hıristiyanların varlığına bağladı ve piskopos Ignatius’u aslanların önüne attırdı.
Asi vadisinde meydana gelen ve tahmini büyüklüğü 7,5 olan deprem, Antioch, Daphne ve Apamea (Suriye’de) da dahil olmak üzere diğer dört antik kenti neredeyse tamamen yok etti. Tüm Yakın Doğu ve Doğu Akdeniz’de Rodos’a kadar hissedilen deprem, Judea’daki liman kenti Caesarea Maritima’yı vuran bir tsunamiyi tetikledi. Felaketin en gerçekçi açıklamasını Romalı tarihçi Cassius Dio yazmıştı. Seksen kitaptan oluşan Roma Tarihi‘nde (Kitap LXVIII), imparator Traianus’un şehir içinde kış geçirmesi nedeniyle deprem sırasında Antakya’nın nasıl kalabalık olduğunu yazdı.
“İmparator Antioch’da beklerken korkunç bir deprem oldu; birçok şehirde yaralılar vardı, ancak Antioch en talihsiz olanıydı. Traianus kışı orada geçirdiğinden ve davalar, elçilikler, iş veya gezilerle bağlantılı olarak her taraftan çok sayıda asker ve çok sayıda sivil akın ettiği için, zarar görmemiş bir halk ulusu yoktu; ve böylece Antioch’da Roma egemenliği altındaki tüm dünya felakete uğradı.”
Haber Merkezi
