“Hekiminize danışmadan ilaç kullanmayın”

“GEBELİKTE İLAÇ KULLANIMI BEBEKTE SAKATLIĞA NEDEN OLABİLİYOR” Op. Dr. Derviş Özer gebelik boyunca gerekli durumlarda ilaç kullanılabileceğini belirterek, hangi durumlarda kullanılması gerektiğine ilişkin açıklamalarda bulundu. Gebelikte ilaç kullanımında temel prensibin gebelikte gerekli olduğu bilinen folik asit, kalsiyum ve demir gibi desteklerin dışında mümkün olduğunca ek ilaç kullanılmaması gerektiğine vurgu yapan Derviş, “Gebelikte bilinçsizce alınan bazı ilaçlar anne karnında gelişmekte olan bebeğin organlarına olumsuz etkileri görülebilir. Çünkü yapılan araştırmalara göre doğumsal sakatlıkların yaklaşık yüzde 2 ila 4’ünün gebelikte kullanılan ilaçlardan kaynaklandığı ifade edilmektedir. Gebeyken ilaç alan annenin kanına ilaç karışmakta böylelikle plasenta diye adlandırılan ve bebeği beslemekle görevli olan mekanizma aracılığı ile bebeğe geçmesi mümkün olmaktadır” dedi. “İLACIN TİPİNE, DOZUNA VE BEBEĞİN GELİŞİMSEL DÖNEMİNE BAKILIR” Annenin gebeyken ilaç alması neticesinde ortaya çıkabilecekler durumlarla ilgili bilgi veren Özer şunları söyledi:

• Bebeğin gelişim sürecinde organlarının zarar görmesine, sakat doğmasına ve hatta anne karnında ölümüne neden olabilir.
• Sigara örneğinde olduğu gibi plasentada hasar oluşturarak bebeğin gelişimini kısıtlayabilir
• Rahim duvarı kaslarının kasılmasına neden olarak dolaylı bir şekilde bebek kanlanmasını etkileyebilir.

Hamileyken ilaç kullanımının bebek üzerinde bırakacağı zararlı etkilerin ilacın tipine, dozuna ve bebeğin gelişimsel dönemine bağlı olduğunu ifade eden Özer, “Eğer ki ilaç gebeliğin erken döneminde yani embriyo oluştuktan 15-18 gün içerisinde alındıysa bu noktada “hep ya da hiç” kuralı geçerlidir. Çünkü bu dönem adet gecikmesi olmadan önceki dönemi kapsadığından bu dönemde ilacın embriyoya zararlı etkisi olursa embriyo ölür ve gebelik sona erer. Gebeliğin erken dönemi olduğundan bu dönemde etkilenmeye bağlı olarak herhangi bir sakatlık olma ihtimali olmaz” diye konuştu. “EN HASSAS DÖNEM 17-90 GÜN ARASINDAKİ DÖNEMDİR” Özer, bebeğin anne karnında ilaçlara karşı en hassas olduğu dönemin gebelik oluştuktan sonraki 17 ila 90 gün arasındaki dönem olduğuna vurgu yaparak şunları ifade etti: “Bahsettiğim dönem adet gecikmesinden sonraki başlayan dönemdir ve bu gebeliğin 12. haftasına kadar devam eder. Çünkü bu dönem bebeğin anne karnındayken organlarının oluştuğu döneme denk gelmektedir. Bebeğin anne karnındayken organlarının oluştuğu dönemde ilaç alınması bebekte çeşitli sakatlıklara neden olmaktadır. 12. haftadan sonra annemin kullandığı ilaçlar ise önemli bir sakatlığa sebep olmasa da organ fonksiyonlarını bozarak bebeğin gelişiminde olumsuz etkilere neden olabilirler.” Op. Dr. Derviş Özer “İLAÇLAR ETKİLERİNDEN DOLAYI 5 GRUBA AYRILIYOR” Yapılan deneysel çalışmalar ile ilaçların gebelikteki zararlı etkilerini, etkileri açısından beş gruba ayırdıklarını söyleyen Özer, şunları söyledi: “Bahsedeceğim beş grup; A grubu ilaçlar, B grubu ilaçlar, C grubu ilaçlar, D grubu ilaçlar ve X grubu ilaçlardır. A grubu ilaçlar: insanlarda herhangi bir risk olmadığı saptanmış ilaçlardır. B grubu ilaçlar: hayvan deneylerinde risk görülmemiştir, ancak insanlarda çalışma yapılmamış ilaçlar veya hayvan çalışmalarında risk saptanmış ancak insanlarda herhangi bir risk izlenmemiş ilaçlardır. C grubu ilaçlar: ilaçla ilgili olarak hayvan ve insan çalışması yapılmamış veya hayvanlarda risk saptanmış ancak insan çalışması yapılmamış ilaçlardır. D grubu ilaçlar: insan çalışmalarında riskli olduğu gösterilmiş, çok özel durumlar dışında gebelikte kullanılamayacak ilaçlardır. X grubu ilaçlar: Gebelikte kesinlikle kullanılamayacak ilaçlar bu gruba girer. Yukarıdaki kategorilere baktığımızda gebelik boyunca eğer hekim tarafından herhangi bir nedenle bir ilaç kullanılması gerekiyorsa en fazla C kategorisine kadar olan ilaçlar tercih edilmelidir.” “HEKİMİNİZE DANIŞMADAN İLAÇ KULLANMAYIN” Gebelikte en sık görülen hastalıkların neler olduğunu belirten Özer, “Solunum sistemi hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları, idrar yolu iltihaplanmaları, diyabet, tansiyon hastalıkları en sık görülen hastalıklardır” dedi. Gebelikte en sık kullanılan ilaçların ağrı kesiciler, antibiyotikler ve vitaminler olduğunu ifade eden Özer, “Gebe kadın çevresindekilerinin ya da akrabalarının tavsiyesi ile ilaçlar kullanabiliyor. Gebe kesinlikle doktorundan başka kimsenin tavsiye ettiği reçetesiz ilacı kullanmamalıdır. Bununla birlikte gebelikte kullanılan ilaçların yan etkileri sadece gözle görülür anormallikler olarak tanımlanmıştır. Oysa ilaç ve diğer zararlı etkenlerin doğum sonrasında da insanı yaşamı boyunca organik, fonksiyonel ve ruhsal olarak etkileyebileceği de akıldan çıkmamalıdır” diye konuştu. Gebelere, kendilerini takip eden hekime danışmadan ilaç kullanmamaları gerektiğini tavsiye eden Özer, sadece gebelerin değil gebeliğe hazırlanan kadınların da doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanmamaları gerektiğini belirterek sözlerini sonlandırdı. (Türkan ÇATAL YILDIZ)