Tarihte bugün 1952 yılında Ernest Hemingway’in “İhtiyar Adam ve Deniz” isimli romanı yayımlandı. Bu eser Ernest Hemingway’e Nobel Edebiyat Ödülü başta olmak üzere birçok ödül kazandırmıştır. Romanın başkahramanı Kübalı bir balıkçı olan Santiago'dur. Hikâye yaşlı Santiago'nun Gulf Stream'in açıklarında büyük bir yelken balığı (bazı çevirilerde yanlışlıkla kılıç balığı olarak geçer) ile karşılaşması ve onunla beş gün süren mücadelesini anlatır. Hikâyedeki olay ve kahramanlar sembolik olmakla beraber Hemingway’in kendi ifadesine göre yaşlı balıkçı ve çocuk yaşanmış bir öyküden anlatılmış kişilerdir.
Hemingway, ihtiyar balıkçının, çocuğun, denizin, balığın ve köpek balıklarının gerçek olduklarını söylemiş, “Fakat ben onları yeterince iyi ve gerçek göstermiş olsa idim, onlar da pek çok şey ifade etmiş olurlardı” demiştir. Olayın kurmaca sının realist bir anlayışla yazıldığı, olayın yaşlı adam ve çocuğun yazarın gözlemlerinden esinlenildiği, yazarın yaşamındaki izlenimlerden veya tanık olduğu hadiselerden süzülmediğini kabul edemeyeceğimiz bir şekilde de değildir.
Aylardır balık yakalamayan ama yıllardır balıkçılık yapan, yaşlı Kübalı balıkçı olan Santiago’nun Meksika Körfezi açıklarında idealindeki balığı yakalar. Santiago hayatında gördüğü en büyük kılıçbalığını günler süren uğraşları sonucunda tam da pes edecekken teslim almayı başarır. Fakat devasa kılıçbalığını yakaladıktan sonra bu defa da köpek balıkları ile mücadeleye girecek yakaladığı balığı sahile getirmek zorunda kalacaktır. Santiago’nun devasa kılıç balığını yakalamak ve yakaladıktan sonra onu sahile taşımak için köpek balıkları ile giriştiği amansız savaş romanın belkemiğidir. İhtiyar balıkçının tüm olumsuzluklara rağmen umudunu hiç yitirmeyişi ve her türlü zorluğa karşı yelken balığı ve köpek balıkları ile yaptığı mücadele romanın konusudur.
Ernest Hemingway, Avrupa’daki savaştan sonra Hemingway evine dönerek ciddi bir çalışmaya gömülür. Yolculuklarından birinde (Afrika’ya giderken) bir uçak kazası sonucunda yaralandı. Daha sonra (1953’te) uzun bir mücadeleden sonra yakaladığı ve kayığına bağlayıp eve götürürken köpekbalıklarının saldırısına uğrayan ve balığından olan Kübalı bir denizcinin öyküsünü anlatan romanıyla Pulitzer Ödülü’nü alır. 1954’te edebiyat alanında Nobel Ödülü’nü almasını sağlayan bu kitabı Viyana’yı terk ettiği sırada ölen profesyonel bir askerin öyküsünü anlatan bir önceki romanı “Across the River and into the Trees” (1950) kadar heyecanla övülmüştür.
1960’tan sonra Hemingway Ketchum’da (Idaho) yaşamaya başladı ve yaşamını ve çalışmalarını önceki gibi sürdürmeye çalıştı. Bir süre için başarılı oldu, ancak daha sonra, anksiyete ve depresyon dolayısıyla Rochester’da Mayo Clinic’te elektroşok tedavisi görmeye başladı. Eve dönmesine iki gün kala bir silahla yaşamına son verdi.
