Son yıllarda gıda kaynaklı hastalıklar artarken, Listeria monocytogenes adlı bakteri de sağlık otoriteleri tarafından yakından takip ediliyor. Halk arasında pek bilinmese de, bu mikroskobik tehlike bazı durumlarda ölümcül sonuçlara neden olabiliyor.
Monocytogenes nedir?
Listeria monocytogenes, toprak, su ve hayvan dışkısında doğal olarak bulunabilen, gıdalardan insanlara bulaşabilen gram pozitif bir bakteri türüdür. Özellikle soğukta da çoğalabilme özelliği ile diğer birçok bakteriden ayrılır. Bu özelliği nedeniyle buzdolabında saklanan yiyeceklerde bile hayatta kalabilir.
Hangi gıdalarda görülür?
Bu bakteri en çok şu ürünlerde görülür:
Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri
Yumuşak peynir çeşitleri (özellikle ithal olanlar)
Çiğ ya da az pişmiş et ve tavuk ürünleri
Hazır salatalar ve soğuk sandviçler
Paketlenmiş şarküteri ürünleri (salam, sosis, jambon vb.)
Çiğ deniz ürünleri
Hangi hastalıklara yol açar?
Monocytogenes, insanlarda listeriosis adı verilen bir enfeksiyona yol açar. Bu hastalık genellikle hafif grip benzeri belirtilerle geçse de, bazı bireyler için çok daha tehlikelidir.
Risk grubunda yer alanlar:
Hamile kadınlar
Yeni doğan bebekler
Yaşlılar
Bağışıklık sistemi zayıf bireyler (kanser hastaları, HIV hastaları, organ nakli yapılanlar)
Hamilelerde düşük, erken doğum ya da ölü doğuma neden olabilir. Sinir sistemine yerleştiğinde ise menenjit gibi ciddi tablolara yol açabilir.
Bulaşma yolları ve korunma yolları nedir?
Monocytogenes bakterisi, genellikle kontamine (mikrop bulaşmış) gıdaların tüketilmesi ile bulaşır. Nadiren temas yoluyla da geçebilir.
Korunmak için yapılması gerekenler:
Et ve süt ürünlerini mutlaka iyi pişirerek tüketin.
Pastörize olmayan ürünlerden kaçının.
Çiğ gıdalarla temas etmiş mutfak gereçlerini iyice temizleyin.
Buzdolabını düzenli olarak dezenfekte edin.
Son kullanma tarihi geçmiş ürünleri tüketmeyin.
Teşhis ve tedavi nedir?
Listeriosis, genellikle kan veya beyin omurilik sıvısından alınan örneklerle teşhis edilir. Tedavide antibiyotikler kullanılır. Hastalığın şiddetine göre hastanede tedavi gerekebilir.
Gıda Güvenliği Hayat Kurtarır
Listeria monocytogenes küçük ama tehlikeli bir düşman. Gıda güvenliği önlemlerine dikkat edildiği sürece bu bakteriden korunmak mümkündür. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireylerin, çiğ veya az pişmiş gıdalardan uzak durması büyük önem taşır.