Haber: Kadir Gürhan
Birçok sektörü olumsuz etkileyen ve sayısız esnafın da kepenk indirmesine neden olan pandemi, bisiklet sektörünü olumlu yönde etkiledi. Salgınla birlikte vatandaşların bulaş hızı yüksek olan toplu taşıma araçları yerine bisiklete yöneldiğini belirten YİBA çarşısı bisikletçilerinden Mustafa Yücel, pandemiyle birlikte motosiklet ve bisiklet satışlarının tavan yaptığını söyledi.
Ortaokul ve lise öğrencilerinin bisiklet kullanmayı daha fazla tercih ettiğini kaydeden Yücel, trafikte bisiklet sürücülerine saygı gösterilmediğini dile getirdi. Yücel, “Yetişkinlerde de bisiklet kültürü oluşmaya başladı. Ankara’da bisiklet yolları gelişmiş olsa, bu kitlenin daha da artacağına inanıyoruz. Ben bile bazen bisikletle trafiğe çıkmaya korkuyorum” dedi. Bisiklet kullanımının ülke ekonomisine de katkısı olduğuna vurgu yapan Yücel, “Pandemi dönemi bize yaradı diyebilirim. Bu sene dünya genelinde bir lojistik destek sıkıntısı olduğu için üretimde de problem yaşıyoruz. İstediğimiz rakamlarda üretim yapılmıyor verdiğimiz siparişlerin çoğu sezon kapanmaya yaklaşmasına rağmen hala gelmedi” şeklinde konuştu.
“ÇARŞININ ÜST KATLARINDA ÇOĞU DÜKKAN BOŞ”
Son 20 yıldır Yiba Çarşısında ne değişti?
Son 20 yıldır pek bir şey değişmedi sektör olarak. Burada sanayi tipi buzdolabı, tarım aletleri, av malzemesi satanlar var genelde. Hep aynı esnaf satış yapmaya devam ediyor. Çarşının alt katında tarım aletleri satılıyor üst katında ise av malzemesi satılıyor. En üst katta muhasebe büroları var zaman zaman orada değişiklikler oluyor. Çarşının bu saydığım üç katı hemen hemen dolu. Onun dışında kalan yerleri inşaat firmaları kullanıyor. Onların da bir kısmı üst katlarda hemen hemen boş duruyor.
“PANDEMİ İLE BİRLİKTE VATANDAŞLAR, BİSİKLET ALMAYA YÖNELDİ”
Pandemi sürecinden bisiklet sektörü nasıl etkilendi?
Sadece Türkiye genelinde değil genel olarak dünyada bisiklet sektörü pandemiden olumlu etkilendi. Pandeminin başında elimizdeki malların kalacağından korkmuştuk ürünleri satıp borçlarımızı ödememiz gerekiyordu. İlk başlarda işlerimiz durdu ama yasakların yavaş yavaş kaldırılmasıyla beraber bu sefer de işlere yetişemedik. İnsanlar, yasaklarda hep evde kaldılar. Alışveriş merkezleri, restoranlar ve kafeler kapandı, insanlar paralarını harcayacak yer bulamadılar. Çocuklarda hep evde kalınca bu sefer bisiklet sektörüne bir yönelim oldu. Toplu taşıma araçlarını kullanmak istemeyip de bisiklet ve motosiklete yönelen vatandaşlar oldu. Bu araçları tercih edenler okula ve işe bu şekilde gitmeye başladı. Pandemi dönemi bize yaradı diyebilirim. Bu sene dünya genelinde bir lojistik destek sıkıntısı olduğu için üretimde de problem yaşıyoruz. İstediğimiz rakamlarda üretim yapılmıyor, verdiğimiz siparişlerin çoğu sezon sonu yaklaşmasına rağmen hala gelmedi. Özellikle pandeminin ilk başladığı zamanlar yani 2020 yılında bisiklet satışları çok arttı.
“BİSİKLET YOLLARININ YAPIMI BİSİKLET KULLANIMINI ARTIRIR”
Bisikleti en çok tercih eden yaş gurubu hangisidir, en çok hangi modelleri tercih ediyorlar?
Genelde hitap ettiğimiz kesim ortaokul ve lise öğrencileri ama yetişkin müşterilerimiz de var. Yetişkinlerde de bisiklet kültürü oluşmaya başladı. Ankara’da bisiklet yolları gelişmiş olsa bu kitlenin daha da artacağına inanıyoruz. Ben bile bazen bisikletle trafiğe çıkmaya korkuyorum. Çocuk bisikletlerinde eskiden çift amortisörlü bisikletler revaçtaydı ama şu anda yerini alüminyum gövdeli önden amortisörlü bisikletlere bıraktı diyebilirim. Hafif ve biraz daha kaliteli bisikletleri insanların ilgisi arttı. Yetişkinler zaten alüminyum gövde 28 jant şehir bisikleti dediğimiz bisikletleri tercih ediyorlar. Çift gövde bisikletler yavaş yavaş azalıyor diyebiliriz.
“ELEKTRİKLİ BİSİKLETLERİN KULLANIMI ARTIYOR”
Elektrikli bisikletlerin sağlığa ve bisiklet sektörüne etkisi nedir?
Elektrikli bisikletleri gaz ile de çalıştırabilirsiniz ama yürüme hızında kaldığı için sürücüyü memnun etmiyor. Sürücü, mecburen pedal çevirmek zorunda kalıyor bu yüzden sağlığa da olumlu etkileri oluyor. Elektrikli bisikletin fiyatı normal bisikletlere göre daha pahalı olduğu için çok tercih edilmiyor ama yavaş yavaş bisiklet piyasasında yerini almaya başladı.
Bisiklet fiyatları ne kadar?
Vitesli bisikletler fiyat olarak en uygun olanları 900 TL’den başlıyor, orta kalitede biraz daha iyi bir şey alayım dediğiniz zaman alüminyum gövdeli, önden amortisörlü çift jantlı bisikletler var, onda da 1500 lirayı gözden çıkartmanız gerekiyor. İnternet üzerinden de satış yapıyoruz ama perakende satışlarımız daha yoğun.
“BİSİKLET KULLANIMININ ÜLKE EKONOMSİNE KATKISI VAR”
Yerel yöneticilerle bisiklet yollarının yapılması konusunda görüş alışverişi yapıyor musunuz?
Ankara da bisiklet esnafının kayıtlı olduğu herhangi bir dernek ya da kuruluş yok maalesef bu bizim açımızdan büyük eksiklik. Bireysel olarak yetkililerle görüşebilecek bir esnafta yok.
Bisiklet kullanımının yaygınlaşması için neler yapılabilir?
Ankara’da bisiklet kullanımının yaygınlaşması için bisiklet yolları yapılması çok önemli çünkü trafikte bisiklet kullanana saygı göstermiyorlar bu yüzden insanlar kullanmaktan çekiniyor. Yol yapılsa bisiklet satışı da motosiklet satışı da artar. Bunun uzun vadede düşündüğümüz zaman ülke ekonomisine de büyük katkısı var.
Ankaralılara ya da yöneticilere vermek istediğiniz bir mesaj var mı?
Yiba Çarşısında müşteriler bütçelerine göre aradıkları her ürünü bulabilirler ama burayı 40 yaş altı genelde bilmiyor. Her çocuğun bisiklete hevesi vardır anne babaların çocuklara bisiklet kullanmayı öğretmesi gerekiyor.
“YANGINDAN SONRA SEKTÖREL ÇEŞİTLİLİK AZALDI”
Büyük YİBA çarşısı yangınından sonra neler değişti?
O zamanlar burada iş yapan ayakkabıcılar gibi birçok sektörde satış yapanlar varmış onların hiçbiri kalmadı burada.
Müşterilerinizin çoğu kadın mı, erkek mi?
Kültürel kodlardan mı kaynaklanıyor bilmiyorum ama kadınlar bisikleti pek tercih etmiyor. Erkek müşterilere daha çok satış yapıyoruz.
YİBA ÇARŞISININ TARİHİ
1954 yılında yapımına başlanan çarşı, 1964 yılında hizmete açılmıştır. 12 Mayıs 1978 günü çıkan yangında ise tamamen yanmıştır. 45 kişinin hayatını kaybettiği yangın, saat 18:30 sıralarında binanın alt katındaki çanta imalathanesinde bulunan yapıştırıcının alev almasıyla başladı; diğer imalathanelerde bulunan yanıcı ve parlayıcı malzemelerle (tüp, ahşap, vs.) kısa sürede tüm binayı sardı. 452 iş yeri ve bir akşam okulunun yer aldığı 7 katlı binada yangın başladığında 500 kişi bulunuyordu. Kurtarma çalışmaları sırasında itfaiye merdiveni ile 300 kişi kurtarıldı ancak ilerleyen saatlerde merdivenin bozulması sonucu, kazazedeler yere gerili brandaya atlayarak yahut kendi imkanlarıyla kurtuldu. Ölenlerin bir kısmı kurtulmak ümidiyle çatıdan atlayan veya bina içinde merdiven boşluğuna kendini bırakan kişilerdi. Meslek lisesi öğrencilerinden hayatını kaybedenler en üst katta 5’er 6’şar kişilik gruplar haline birbirlerine sarılmış halde bulunmuştu. Kaza sonrası, yüksek katlı binaların artması nedeniyle Ankara İtfaiyesi’ne daha çok sayıda uzun merdiven alınması gündeme geldi, Yiba Çarşısındaki yangın merdivenlerinin yetersizliğinden dem vuruldu.
