Plastik poşetlerde ücret uygulaması 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. Plastik poşetlerin ücretli hale gelmesiyle birlikte yıllık 30-35 milyar adet poşet kullanımının sadece kişi başı 40 adete düşürülmesi hedefleniyor. Biz de Güçlü Anadolu Gazetesi olarak vatandaşların olumlu- olumsuz eleştirilerine konu olan ücretli plastik poşet uygulamasının getirilerini değerlendirdik. Buna göre, kamuoyunun gündemine oturan naylon poşet uygulamasında ilk 4 günde poşet kullanımının yüzde 50 oranında azaldığı görülüyor. Plastik poşetlerin ücretli hale gelmesiyle birlikte ücretli plastik poşetler 25 kuruştan satılmaya başladı. Vatandaşta olumlu- olumsuz eleştiriler yaratan ücretli poşet uygulaması tam olarak nedir, neyi amaçlıyor ve neleri kapsıyor siz okurlarımız için araştırdık. Alışverişlerde kullanılan plastik poşetlerin ücretli hale gelmesine ilişkin açıklama yapan İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, son günlerde gündemi meşgul eden ve vatandaşların eleştirilerine de konu olan bu uygulamanın, AB standartlarına uyum sürecinde başlatıldığını belirtti. Başkan Zeytinoğlu, her şeyden önce çevrenin korunması açısından önem taşıdığını vurguladığı plastik poşet meselesinin ayın zamanda, ülke ekonomisine önemli katkı sağlayan plastik sektörünün durumu açısından da ele alınması gerektiğini belirtti. ‘’YALNIZCA PLASTİKLER DEĞİL KÂĞIT, CAM GİBİ HER TÜRLÜ MALZEMEYİ BİLİNÇLİ TÜKETMEK ZORUNDAYIZ.” Başkan Zeytinoğlu sözlerine devam ederek şunları kaydetti: “1 Ocak 2019 itibarıyla ücretli plastik poşet uygulamasının yürürlüğe girmesi Türkiye’nin AB sürecinin önemli kazanımlarından biridir. Özellikle doğada çözünür olmayan plastik poşetlerin kullanımının sınırlandırılması çevrenin korunması açısından önemlidir ancak bilinçli ve çevre dostu tüketim için bu konunun çok daha kapsamlı şekilde ele alınması gerekir. Çevreyi korumak istiyorsak yalnızca plastikler değil kâğıt, cam gibi her türlü malzemeyi bilinçli tüketmek zorundayız.” TÜRKİYE’DEKİ MEVZUAT İLE AB’DE GEÇERLİ OLAN MEVZUAT ARASINDAKİ FARKLAR Başkan Zeytinoğlu, plastik poşetlerin ücretli olmasının AB sürecinin bir getirisi olduğunu belirttikten sonra, Türkiye’deki mevzuat ile AB’de geçerli olan mevzuat arasında bazı farklılıklara dikkat çekti: “Türkiye’de yeni yasa ile getirilen uygulama bazı yönleri ile AB mevzuatından ayrılıyor. AB’de 15-50 mikron arası plastik poşetler için ücret zorunluyken 50 mikronun üzerindeki daha kalın ve birçok defa kullanılabilen poşetler kapsam dışı tutuluyor. Türkiye’de ise yasada bu ayrım gözetilmemiş. Bunun yanında biyobozunur veya biyoplastiklerle üretilen poşetler AB’de ilgili mevzuatın kapsamına girmiyor. Türkiye’de de bu tür doğada çözünen plastikler için ayrı düzenleme yapılmalı. Bunların ücretsiz olması çevreye duyarlı üretimi teşvik etmek açısından da önemli. ‘’PLASTİK POŞETLERİN SATIŞINDAN ELDE EDİLECEK GELİR YİNE ÇEVRE KONUSUNDA OLUŞTURULACAK BİR FONA AKTARILMALI’’ Plastik poşetlerin satışından elde edilecek gelirin yine çevre konusunda oluşturulacak bir fona aktarılması uygun olur ifadesini kullanan İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, açıklamasında plastik sektörünün ihtiyaçlarına da değindi ve ekonomiye önemli katkı veren sektörün durumunun da öncelikle dikkate alınmasını önerdi. ‘’ SEKTÖRDE YAKLAŞIK 10 BİN KİŞİ İŞSİZ KALMA RİSKİ İLE KARŞI KARŞIYA’’ “Plastik sanayi Türkiye ekonomisi açısından önemli bir sektör. 250 bin kişiye istihdam sağlayan 11 bin civarında firma faaliyet gösteriyor. Dünyanın 6’ncı üreticisi olmasının yanında Avrupa’da da Almanya’nın ardından en büyük ikinci üretici konumunda. TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayi Meclisimizin tahminlerine göre plastik poşet üreten ve 20 bin kişiyi istihdam eden sektörde yaklaşık 10 bin kişi işsiz kalma riski ile karşı karşıya. Firmalara geçiş sürecinde destek olunması ve üretimlerini yeni alanlara yönlendirebilmeleri için 6’ncı Bölge teşviklerden faydalanmalarının sağlanması önerisini destekliyorum. ‘’KAPSAMLI BİR STRATEJİ OLUŞTURULMALI’’ ‘’Yasaklar ve cezalar ile kısa vadeli çözümler üretilebilir. Esas olan gerek tüketicide gerekse sanayide bilinçli tüketim ve çevre duyarlılığının geliştirilmesine yatırım yapmak olmalı. Sektörün geri dönüşümlü ve doğada çözünür plastik çeşitlerine geçişi için kapsamlı bir strateji oluşturulmalı. AB’nin döngüsel ekonomide plastikler için Avrupa stratejisi sektörün dönüşümü için model olarak alınabilir.” AB VE TÜRKİYE’DE PLASTİK POŞET KULLANIMINA İLİŞKİN BİLGİLER Türkiye’de istatistiki verilere göre her yıl 25 milyar poşet kullanılmakta ve kişi başına 450 poşet düşüyor. AB’de ise plastik poşet yasağı gelmeden önce ortalama kişi başına kullanım 200 iken, bazı ülkelerde bu sayı 500’ün üzerine çıkabiliyordu. Amaç Avrupa'da kişi başına naylon torba kullanımının 2025 yılı sonuna kadar 40’a düşürülmesi idi. 2017 itibarıyla AB’de yılda toplam 100 milyar poşet kullanılıyor. Plastik poşetlerin kullanımını kısıtlayan direktifin yürürlüğe girmesi ile plastik poşet kullanımının azaltılmasında önemli yol alındı. Özellikle Danimarka ve Finlandiya gibi bu konuda bilincin de çok yüksek olduğu ülkelerde yıllık kullanım kişi başına 4 poşete kadar düştü. İrlanda’da 2002’de başlayan tek kullanımlık plastik poşetlerin vergilendirilmesi uygulaması ile kullanım yüzde 95 azalarak, kişi başına 328’den 18’e indi. Direktifin amacı 2019 sonuna kadar kişi başına yıllık tüketimi 90 ile sınırlamak ve 2025 sonuna kadar da 40 poşete indirmek.  SELÇUK GÜLSÜN: “PLASTİK POŞET”, KULLAN-AT TOPLUM DÜZENİNİN GÜNAH KEÇİSİ YAPILDI Plastik poşet uygulaması kapsamında Güçlü Anadolu Gazetesi olarak görüş aldığımız Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Gülsün ise,’’ Kendi ağırlığından 1.000 kat daha fazla ağırlık taşıyabilen, hafif, hijyenik ve su geçirmez olan plastik poşetlerin kullan-at toplumların sembolü haline getirildiğini ifade etti.   GÜLSÜN: ‘’PLASTİK POŞETLERİ GERİ DÖNÜŞTÜREBİLİRİZ “Doğaya bırakmak yerine plastik poşetleri geri dönüştürmeliyiz” diyen PAGDER Başkanı: “Yönetimler, hijyenik olmayan file ve bez çantadan çok atık yönetim ve geri dönüşüm sistemlerinin iyileştirilmesine hatta süpermarketler de poşetten kar elde edeceğine depozitolu sistemleri uygulamaya başlasalar daha efektif olur kanaatindeyiz. Her süpermarket, AB’de uygulanabildiği gibi depozitolu poşet geri dönüşüm kutuları yerleştirsin” dedi. ( Ekin Hazal DOĞRUYUSEVER)  

Editör: TE Bilisim