Uzmanlar sınav kaygısından uzaklaşmak ve başarılı olmak için sağlıklı, düzenli ve dengeli beslenmenin önemine dikkat çekiyor. Beslenmenin aslında bir süreç olduğunu, sınav öncesi protein ağırlıklı bir kahvaltı yapmanın dikkat süresini uzatacağını belirten İstanbul Aydın Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Can Ergün, “Sınav sabahı vücudun alışık ve tanıdığı besinler, yumurta, peynir, tahıllar gibi protein ağırlıklı beslenme dikkat süresini uzatır” diyerek öğrencilere tavsiyelerde bulundu.
Sınav başarısı ile beslenme birbiriyle ilişkili ama bu ilişki bugün yedim yarın etkisini göstersin diyebileceğim bir süreç değil, uzunca bir süreç. Sağlık ile beslenme arasındaki ilişki birikimli etki göstermektedir. Bu şu demek; bugün beslenme anlamında yaptığınız olumlu işlerin sonuçlarını daha ileride iyi bir sağlık olarak görüyorsunuz. Bugün yaptığınız kötü beslenme de ilerde bozuk sağlık ve hastalık riski olarak karşımıza çıkıyor. Siz bebeklikten, çocukluktan itibaren özellikle de anne ve ailenizle beraber sağlıklı beslenirseniz çocukluğunuzda ve genç ergenlik döneminizde daha sağlıklı oluyorsunuz. Sağlıklı, düzenli ve dengeli beslenme dikkat süresini uzattığı için başarıyı da beraberinde getiriyor.
Beslenme ile aldığımız besin öğeleri, vitaminler ve mineraller bilişsel gelişimin üzerinde etki gösterdiğini ifade eden Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Can Ergün, “Sınav başarısında beslenme büyük öneme sahiptir. Tabi beslenme başarı da tek başına yeterli bir veri değildir. Bunun yanında başka şeyler de var, ailenin eğitim durumu, sosyo ekonomik durumu, çocuğun gittiği okul, çocuğun kendi iç dünyası sınavda başarıyı etkiliyor. Bütün bunların hepsi başarılı olmak için bir faktördür. Önemli olan orada beslenmeyi de başarının bir faktörü olarak kabul etmek ve önemli derecede çocuğun beslenmesini sadece bir gün değil her zaman daha iyi hale getirmektir. Özellikle bu sınav durumunda çok önem arz etmektedir” dedi.
Sınavda başarı doğru beslenmeden geçer
Uzmanların çoğunlukla insanlara mümkün olduğu kadar sınav sabahı mutlaka kahvaltı yapması gerektiğini belirten Doç. Dr. Ergün, “Bazı insanlar şunu söylüyor, ben kahvaltı yapamıyorum, kahvaltı yapınca midem bulanıyor. Hayır böyle bir şey yok. Kahvaltıyı yapacaksınız daha erken kalkacaksınız, güne daha ayık bir şekilde başlayacaksınız. O kahvaltıyı yapacaksınız ve dışarı çıkacaksınız. Kahvaltı yaptığınız zaman da o kahvaltının içinde mutlaka proteinli bir gıdalar olmalı. Yumurta, peynir bu tür protein kaynağı yiyecekler mutlaka olmalıdır. Beslenmede şöyle bir kavram var, iki önemli başlık var. Birisi çeşitlilik, diğeri de ölçülülük kavramı. Burada çeşitlilik kavramı işin içerisine giriyor. Sadece sınav olarak düşünmeyelim genel beslenme anlarında da aynı şey geçerlidir. Siz beslenmenizde ne kadar geniş bir çeşitlilik sağlarsanız, ihtiyacın olan tüm enerji ve besin öğelerini almış olursunuz. Yarın içinde, sınav içinde bu böyledir. Sınavda ciddi anlamda beyin efor harcıyor ve beyinin kullandığı temel enerji glikoz. Bunu biz beslenme ile karşılamamız gerekiyor, enerji ile karşılamamız gerekiyor. Proteinli yiyecekler ve tabi ki tahıllar ve süt. Çok geniş ve zengin çeşitlilikte bir kahvaltı yapılmasını öneriyoruz” dedi.
Kahvaltı alışık olduğumuz, tanıdığımız besinlerden yapılmalı
Sınav sabahı yapılacak kahvaltının içeriğinden ziyade vücudun alışık olduğu ve tanıdığı besinlerden olması gerektiğini söyleyen Doç Dr. Ergün, “Sınav sabahı yabancı ya da daha önce hiç yemediğimiz, denemediğimiz bir şeyi yemek çok doğru olmayabilir. Çünkü sınav esnasında gastrointestinal sistem (mide, bağırsak) problemlerine yol açabilir. Ve bu da sizin başarınızı ve dikkatinizi dağıtır. Başarınız aşağıya çeker, o yüzden de mümkün olduğu kadar bildiğiniz tanıdığınız ve aşina olduğunuz bir beslenme örüntüsü ile bir kahvaltı yapmak daha doğrudur. Peynir, zeytin, domates, salatalık, tahıllar, yumurta ve bunun yanında çay belki, kahve biraz sıkıntı oluşturabilir. Çünkü kahvede bulunan kafeinin diüretik etkisi var ve hiç olmadık yerde kafeine ve kahveye karşı hassasiyetiniz varsa hafif çarpıntı yapabilir, sürekli tuvalete gitme ihtiyacı hissedebilirsiniz. Bunlarda sizin dikkatiniz olumsuz yönde etkiler. Burada temel olan şey kahvaltımızda çeşitlilik olmak zorundadır. İyi bir kahvaltı yapılmalı ve o kahvaltının içeriği biraz zengin olmak zorundadır” dedi.
Basit şekerli yiyeceklerden uzak durun
Özellikle basit şekerler içeren yiyecekler, çikolata, şeker, tatlı vs., bunların uzun dönemde daha sakinleştirici, rahatlatıcı, uykuyu getirici etki gösterdiğini o yüzden de dikkat yoğunlaşması gereken işler yapıldığında proteinlerin bir adım öne çıktığını belirten Doç. Dr. Ergün şunları söyledi:
“Daha protein ağırlıklı bir beslenmenin dikkati daha fazla yukarıda tuttuğu daha fazla odak süresini artırdığını biliyoruz. Bu yüzden de basit karbonhidratlar değil tahıllar, tam tahıllar mutlaka yenilmelidir. Beslenmenin içerisinde yer alan tahıllar mutlaka olmak zorunda. Protein hep olmak zorunda. Bunu hep söylüyoruz çünkü proteinli yiyeceklerle beraber dikkat süresi uzuyor, bu bir. İkincisi şu; çok önemli proteinli yiyeceklerin mideyi terk etme süresi görece olarak biraz daha uzun olduğu için siz kendinizi daha uzun süre tok hissediyorsunuz. Sınav uzun, sabah yaptığınız sağlam bir kahvaltı sizin sınav boyunca açlık hissetmeden daha rahat bir şekilde sorulara odaklanmanıza yardımcı olur. Havalar sıcak olduğu için yeterli su tüketmek önemlidir. Suyu düzenli olarak tüketmeleri gerekiyor. Son olarak, bildikleri dışında bir şey yemesinler, ağır yiyeceklerden uzak dursunlar, protein ağırlıklı beslensinler, taze sebze ve meyvelerde vitamin ve minarel yönünden iyi birer kaynaktır ve besinler yoluyla aldığımız suya da katkıda bulunur. Bu nedenle taze sebze ve meyveyi de tüketmek önemlidir.”