Memur ve emeklilerin gözü kulağı, enflasyon rakamları ve ardından açıklanacak zam oranında. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, memur maaşlarına yapılacak zam miktarıyla ilgili süreci başlattıklarını belirterek, "5 Temmuz Çarşamba günü 6 aylık enflasyon oranlarımız netleşmiş olacaktır. Enflasyon oranlarının belli olmasıyla birlikte biz de memur ve emeklilerimize verdiğimiz sözleri yerine getireceğiz. Tatile girmeden evvel Meclis onayı gerektiren tüm hususları parlamentomuzun takdirine sunacağız" ifadelerini kullanmıştı. Bu çerçevede Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, memur ve emekli zamlarındaki muhtemel formülleri değerlendirdi.
Karakaş, Haziran ayı enflasyonunun 5 Temmuz’da açıklanacağını belirterek, “Yarın Haziran ayı enflasyonu belli olacak. Şimdi elimizde 5 aylık enflasyon verisi var. Toplamda yüzde 15,26. Biz öncelikle memurlar ve dolayısıyla memur emeklilerine gelecek olan zammı değerlendirmeye alırsak, hepimiz biliyoruz Memur emeklilerinin zam oranı doğrudan doğruya mevcut çalışan memurların maaşına göre değişmektedir. Memurlara yapılacak olan zam prosedürü zaten bellidir; enflasyon farkı ve toplu iş sözleşmesini de öngörülen oran. Şu anda 5 aylık enflasyon farkı yüzde 6,72 ve artı yüzde 6’lık toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan bir zam oranı var. Bu da yüzde 12,72’ye tekabül ediyor. Elbette yarın Haziran ayı enflasyonda bununla eklenmesiyle birlikte yüzde 14 veya yüzde 15’i bulabilir. Ancak bu dönem memur maaşlarına yapılacak olan güncelleme ve memur emeklisine yapılacak olan güncellemede bu oranların dikkate alınmayacağını rahatlıkla söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
“Yüzde 94 oranında zam yapılacak”
Karakaş, en düşük memur maaşının yirmi 22 bin liraya yükseltilmesi için yüzde 94’e yakın bir artışın olması gerektiğini belirterek, “Şimdi en düşük memur maaşı derken ona da açıklık getirmek lazım. Biliyorsunuz memurlar sadece maaş almıyor. Dolayısıyla aile yardımı alan var, sosyal çocuk yardımı alan var ve başka yan hakları olanlar var. Biz burada evli olmayan bekar veya boşanmış olan ya da eşi çalıştığı için aile yardımı almayan çocuğu olmayan en düşük memurun maaşını baz alıyoruz. Bu anlamda yapılacak olan zam yüzde 94 seviyesinde, yüzde doksan dört seviyesine aldığımız zaman 11 bin 340 lirayı bu durumda 22 bin lirayı aşacaktır” değerlendirmesinde bulundu.
“Memur zammında hem seyyanen hem de oransal zam yapılacak”
Karakaş, memur maaşlarına yapılacak zammın 3 formül olduğunu dile getirerek şu ifadelere yer verdi:
“Burada en çok merak edilen soru; memur maaşlarına yapılacak olan zam oransal bir zam mı yoksa seyyanen bir zammı veya hem seyyanen hem oransal mı? Şimdi öncelikle seyyanen kelimesini değerli okurlarımız takip ediyordur. Ne anlama geldiğini merak ettikleri için ‘seyyanen’ kelimesinden bahsetmek istiyorum. Seyyanen kelimesi Arapça kökenli bir kelime olup eşit ölçüde eşit oranda denk bir şekilde zam yapılması anlamına geliyor. Şimdi tamamen seyyanen zammın birçok sakıncası olduğu gibi az da olsa faydaları olduğunu söyleyebiliriz. Benim kanaatim zaten Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı olsun, Maliye Bakanlığı olsun, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz öncülüğünde birçok çalışma yapılmış durumda. Hazırlıklar zaten tamam. Ama buradaki yapılacak olan zam az önce de ifade ettiğim üzere oransal bazda mı, seyyanen mi veya ne kadar oransal, ne kadar seyyanen olacağına bağlıdır.”
“Seyyanen zam yapılacaksa oransal zam miktarından düşük olmalı”
Seyyanen yapılacak olan zammın yüksek nitelikteki kadrodaki bulunanlara ya da kariyer meslek grubundakilere zarar vermeyecek şekilde olması gerektiğinin altını çizen Karakaş, “Bu anlamda illa seyyanen zam yapılacaksa seyyanen zam miktarının daha düşük olması gerekmektedir. Oransal zammın ise eşit oranda bütün gruplara yansıması halinde dengelerin oturtulmasında fayda vardır. Zira hepimiz biliyoruz zaten Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanımız Vedat Işıkhan akademisyen kökenlidir. Maliye Bakanımız yine bu konuda deneyimlidir. Bütün seyyanen ve oransal dengesinin kombinasyonunun çok iyi bir şekilde ayarlanacağını varsaymaktayız ve bunu beklemekteyiz. Bu anlamda baktığımız zaman memurlara gelecek olan en düşük zam oranı oransal bazda aldığımız zaman en düşük memur maaşının 11 bin 340 liradan 22 bin liraya ulaşması için yüzde 94 oranında, elbette ki buradaki oransal zam yüzde 30, yüzde 35, yüzde 40 şeklinde olabileceği gibi daha düşük oranda da olabilir, daha yüksek oranda da olabilir. Yine bütün memurların tamamına 5 bin veya 6 bin gibi seyyanen zam yapılarak doğru kombinasyonun yakalanacağına inanıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
“En düşük memur emeklisi aylığı 15 bin lirayı bulabilir”
Memur emeklilerin de memur maaşlarıyla aynı oranda zam alacağını altını çizen Karakaş, “Memurlara gelecek olan zam oranı hem seyyanen hem oransal olarak aynı şekilde memur emeklisine yansıyacaktır. Şu anda en düşük memur emeklisi maaşı 7 bin 900 lira civarındadır. Benim beklentim en düşük memur emeklisinin maaşının 15 bin geçmesi. Zira açlık sınırını göz önünde bulundurduğumuz zaman açlık sınırı zaten 10 bin liranın üzerinde. Bunun dışında asgari ücrete yüzde 34 oranında zam geldi. Yine kamu işçilerine temmuz ayı zammıyla birlikte 25 bin lirayı aşan zamlar oldu. Bütün bu dengeleri göz önünde bulundurduğumuz zaman ve en düşük memur emekli maaşının 22 bin lirayı da göz önünde bulundurduğumuz zaman en düşük memur emekli maaşının da 15 bin lirayı aşacağını öngörmekteyim” değerlendirmesinde bulundu.
“SSK ve Bağ-Kur emekli maaşlarını gelecek zammın yüzde 30’un üzerinde olacağını söyleyebiliriz”
SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarının zamlarında ocak ve haziran aylarının 6 aylık enflasyon oranlarının baz alındığını hatırlatan Karakaş, konuşmasına şu şekilde devam etti:
“Şu anda beş aylık enflasyon yüzde 15,26 civarında. Haziran ayı enflasyonunun yarın açıklanması zaten beklenmektedir. Dolayısıyla altı aylık enflasyon netleştiği zaman buna eklenecek olan refah bayıyla birlikte SSK ve Bağ-Kur emekli maaşlarına yapılacak olan zam ortaya çıkacaktır. Refah payının yüksek olacağını düşünmekteyiz. Zira asgari ücreti en son yüzde 34 oranında zam yapıldı. Yine kamu işçilerine baktığımız zaman taban aylık 15 bin lira üzerine yüzde 45’lik zam artı Temmuz'da yüzde 15’lik on beşlik zam oranını da göz önünde bulundurduğumuz zaman Yine geçmiş dönemlerde refah payının neredeyse enflasyon oranında, hatta aşar miktarda zam yapıldığı da görmekteyiz. Genel olarak SSK ve Bağ-Kur emekli maaşlarını yüzde 30’un üzerinde olacağını söyleyebiliriz.”
“En düşük emekli maaşının 10 bin lirayı aşmasını beklemekteyiz”
Mart ayında yapılan düzenlemeyle en düşük emekli maaşının 7 bin 500 lira olduğunu söyleyen Karakaş, bu rakamın daha da yukarı çıkacağını söyledi. Konu hakkında TÜRK-İŞ’in açıkladığı açlık sınırından örnek veren Karakaş, “TÜRK-İŞ'in açıklamış olduğu açlık sınırını göz önünde bulundurduğumuz zaman Mayıs ayı itibariyle 10 bin 373 lira. Yine psikolojik beklenti var. 10 bin liranın üzerinde olması için başka bir verimiz de şudur. Haziran ayı itibariyle asgari ücretin netliği 8 bin 500 liraydı, en düşük emekli maaşı ise 7 bin 500 liraydı. Bu demek oluyor ki en düşük emekli maaşı asgari ücretin netinin yüzde 88,5’ine tekabül ediyordu. 1 Temmuz itibariyle yeni asgari ücret yürürlüğe girdi. Yeni asgari ücretin net olarak 11 bin 402 lira oldu. 11 bin 402 lira oranındaki net asgari ücrete yüzde 88,5 oranını uyguladığımız zaman yine en düşük emekli maaşının 10 bin lirayı aşmasını beklemekteyiz” şeklinde konuştu.
