Türkiye'nin birçok kesimi günlerdir kuvvetli yağışların etkisi altındaydı. Özellikle Batı Karadeniz’de sele sebep olan şiddetli yağışlar yerini aşırı sıcaklara bıraktı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya göre hava sıcaklıkları 5 ila 8 derece artarak yer yer mevsim normallerinin üzerinde seyredecek. Yetkililer aşırı sıcaklara karşı uyarıda bulunuyor. Özellikle kronik hastalığı olanların çok daha fazla dikkat etmesi gerekiyor.
Bandırma İlçe Sağlık Müdür Vekili Hacı Durmuş Yılmaz yaptığı açıklamada, aşırı sıcakların çeşitli sağlık problemlerini de beraberinde getirdiğini belirterek, yaşlılar, bebekler ve kronik hastalığı olan kişilerin risk altında olduklarını belirterek şu ifadelere yer verdi.
Yaşlılar, bebekler ve kronik hastalıkları olanlar dikkat
Durmuş “Aşırı sıcaklar çeşitli sağlık sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı artmakta ve metabolizma bu yeni duruma uyum sağlamaya çalışmaktadır. Normalde terleme ile vücut ısısı dengede tutulmaya çalışılır. Ancak aşırı sıcaklarda sadece terleyerek vücut ısısı dengede tutulmaz. Yaşlılar, bebekler ve kronik olanlarda terleme mekanizması ile vücut ısısının dengede tutulması her zaman mümkün olmayabilir. Yine ortamdaki nem oranı yüksekse terleme sureti ile vücut ısısı yeterli düzeyde düşmeyebilir. Ayrıca şişmanlık, herhangi bir hastalığa bağlı yüksek ateş, aşırı sıvı kaybı kalp hastalığı, ruh ve sinir hastalığı, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı ile tedavi amaçlı bazı ilaçların kullanımız da sıcak havalarda terlemeyi etkileyen diğer faktörlerdir. Bu gibi durumlarda yükselen vücut ısısı beyin ve diğer hayati organlarda hasara yol açabilir”.
Bununla birlikte aşırı sıcaklardan etkilenen guruplar
Yılmaz “4 yaşından küçük çocuklar, yalnız yaşayan 65 yaş ve üzeri yaşlılar, bakıma ihtiyacı olanlar, hamileler, aşırı kilolular, açık alanda çalışanlar, kronik hastalığı, şeker hastalığı, kalp-damar hastalıkları, beyin- damar hastalıkları, psikolojik hastalıklar, kronik solunum sistemi hastalıkları, karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları olanlar, sürekli ilaç kullanan kişiler ve sokak çocukları ve evsizlerdir.
Korunmak için neler yapmalıyız
Yılmaz “Günün en sıcak saatlerinde 10.00 ila 16.00 mecbur kalmadıkça dışarı çıkılmamalıdır. Dışarıda bulunulduğunda açık renkli, hafif, bol ve sıkı donunmuş kumaşlardan yapılan giysiler tercih edilmeli; geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giymeli ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü kullanılmalıdır. Yoğun fizik aktivite, spor yapmak için sabah ve akşam saatleri tercih edilmeli, her bir saatlik spor için en az 2-4 bardak sıvı alınmalıdır. Ağır fizik aktivitelerden kaçınılmalıdır. Risk altındaki yetişkinler ve yaşlılar, günde en az iki kez güneş veya sıcak çarpması yönünden izlenmelidir. Bebekler ise bu açıdan daha sık izlenmelidir. Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapalı ve park etmiş araçlarda kesinlikle bırakılmamalıdır. Dışarıda çalışması gerekenler mümkün oldukça güneş altında korunmasız kalmamaya, aşırı hareketlerden kaçınmaya, sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmelidirler. Güneş gören pencereler perde vb. güneşliklerle gölgelendirilmelidir. Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınmalı; bunun mümkün olmadığı durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmelidir”.
Yılmaz “Günde en az 2 litre su tükenilmeli”
Müdür Vekili Yılmaz, aşırı sıcaklarda beslenme ve sıvı alımı ile ilgili günde en az 2 litre şu içilmesi gerektiğini ifade etti. Yılmaz “Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2,5 litre sıvı tüketilmelidir. Kahvaltıda az yağlı peynirler, zeytin ve taze sebzeler bulunmalı, kafein içeren içecekler yerine de süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmelidir. Yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağlar kullanılmalıdır. Yemekleri pişirirken kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalıdır. Vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral almasını sağlamak için bol miktarda sebze ve meyve tüketilmelidir. Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için her zamankinden daha fazla miktarlarda sıvı alınmalıdır. Sıvı alımında su içmek esas olmakla beraber, su dışı sıvı alımında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, ayran ve meyve suyu gibi içecekler tercih edilmelidir. Eğer doktor tarafından sıvı alımı kısıtlanmış veya idrar söktürücü ilaç kullanılması söz konusu ise ilgili doktora başvurmak gerekir. Mide kramplarına neden olabileceği için çok soğuk ve buzlu içecekler tercih edilmemelidir. Kafein, alkol ve fazla miktarda şeker içeren içecekler vücuttan daha fazla sıvı kaybına yol açtığı için tüketilmemelidir. Dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulma riski olan besinler açıkta bekletilmemeli, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmelidir” ifadelerinde bulundu.
İHA