23 Aralık, tarihte önemli olaylara tanıklık etmiş ve farklı anlamlarla anılan bir gündür. Bu tarihte özellikle kültürel, bilimsel ve siyasi gelişmeler öne çıkmış, dünya tarihine damga vuran olaylar yaşanmıştır. Peki, 23 Aralık ne günü? Tarihte bugün ne oldu? İşte tüm merak edilenler...
TARİHTE BUGÜN 23 ARALIK
1872 - Vefa Lisesi'nde eğitime başlandı.
1876 - I. Meşrutiyet, II. Abdülhamit'in hattı hümayunuyla ilan edildi. 13 Şubat 1878'de sona erse de, ülkede parlamento düşüncesini doğurdu.
1888 - Ağır depresyon geçiren ressam Vincent Van Gogh kulağını kesti.
1916 - I. Dünya Savaşı: Megdaba Muharebesi'nde, Birleşik Kuvvetler Sina yarımadasında bir Türk garnizonunu ele geçirdiler.
1928 - Şair Nâzım Hikmet, 3 yıl 3 ay hapse mahkûm oldu.
1930 - Menemen'deki ayaklanmada, yedek subay öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay, Cumhuriyet karşıtlarınca öldürüldü. Aynı olayda Bekçi Hasan ve Bekçi Şevki de öldürüldü.
1930 - Türkiye ile Yunanistan arasında, nüfus mübadelesi gerçekleştirildi.
1947 - Bell Laboratuvarları, ilk kez transistör'ü dünyaya tanıttı.
1948 - Japonya'nın savaş dönemi Başbakanı Hideki Tojo ve o dönemin liderlerinden 6 kişi Tokyo'da asıldı.
1953 - Sovyetler Birliği'nin eski Gizli Polis Şefi Lavrenti Beria kurşuna dizildi. Beria ajanlıkla suçlanıyordu.
1954 - İnsandan insana ilk böbrek nakli, Boston'daki Peter Bent Brigham hastanesinde gerçekleştirildi. Dr. Joseph Murray ve Dr. J. Hartwell Harrison ikiz kardeşlerin birinden diğerine böbreğini nakletmişlerdi.
1963 - Kanlı Noel olayları: Olaylar sonucu, küçük köylerdeki Türkler daha büyük köylere göçe başladı.
1967 - Fransız düşünür François-Noël Babeuf'ün Devrim Yazıları adlı eserinin Türkçeye çevrilmesi kovuşturmaya uğramış ve kitap toplatılmıştı. Bu durumu protesto etmekten yargılanan aydınlar beraat etti. Yargılanan aydınlar Yaşar Kemal, Melih Cevdet Anday, Demir Özlü, Şükran Kurdakul, Edip Cansever, Arif Damar, Memet Fuat, Orhan Arsal, Hüsamettin Bozok, Sabri Altınel idi.
1972 - Nikaragua'nın Başkenti Managua'da 6.5 büyüklüğünde deprem.
1973 - Fas'ta yolcu uçağı düştü: 106 kişi öldü.
1979 - Türk Hava Yolları'nın Trabzon adlı uçağı Samsun-Ankara seferini yaparken yoğun sis nedeniyle düştü; 39 kişi öldü.
1980 - Mısır'ın Ankara Büyükelçiliğini basan 4 Filistinli idama mahkûm edildi.
1986 - 6 yıldır süren Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu davası sona erdi. DİSK kapatıldı. 1477 sanıktan 264'ü için 15 yıla kadar varan hapis cezaları verildi.
1986 - Geliştirilmiş kompozit malzemelerden yapılmış Voyager adlı uçak, Dünya etrafındaki turunu, durmaksızın ve yakıt ikmali yapmaksızın tamamladı.
1989 - Romanya'nın devrik Başkanı Nicolae Ceauşescu ve karısı Elena, Ülkeden kaçmaya çalışırlarken yakalandılar.
1990 - Yugoslavya'nın üç Cumhuriyetinden biri olan Slovenya'da referandum yapıldı; halk bağımsızlık kararı aldı.
1995 - Hindistan'ın Dabwali kentinde, yıl sonu partisi sırasında çıkan yangında 170'i çocuk 540 kişi öldü.
1996 - Bergama halkı siyanürlü altın üretimini protesto amacıyla çıplak yürüyüş yaptı.
2002 - İran'ın Ardestan kenti yakınında Trabzon aktarmalı Ukrayna uçağı düştü. Uçaktaki Ukraynalı ve Rus 46 bilim insanı öldü.
2004 - Güney okyanusundaki Macquarie Adasında 8.1 büyüklüğünde deprem.
23 Aralık 1919: İngiliz-Fransız Büyükelçiler Toplantısı’nda Kürdistan ve Bölgesel Tartışmalar
Londra’da 23 Aralık 1919’da düzenlenen İngiliz-Fransız Büyükelçiler Toplantısı’nda, Kürdistan ve çevresindeki bölgelerin geleceği tartışmaya açıldı. Fransız Dışişleri Bakanlığı temsilcisi Berthelot, Kürdistan’ın bir kısmının İngiliz kontrolündeki Mezopotamya’ya bırakılmasını, bir kısmında ise Türk denetiminde bir aşiretler konfederasyonu kurulmasını önerdi. Ancak Birleşik Krallık temsilcisi Lord Curzon, Kürdistan’ın bölünmesine karşı çıkarken, Güney Kürdistan’da İngiliz kontrolüne sıcak baktığını belirtti.
Kürt Devleti Kararı Kürtlere Bırakıldı
Toplantıda, Kürtlerin birleşik bir devlet kurup kurmamalarına dair kararın tamamen Kürtlere bırakılması gerektiği sonucuna varıldı. Ayrıca, Batum ve çevresinde İtilaf Devletleri’nin denetiminde bir serbest liman kurulmasına karar verildi.
Lazistan ve Ermenistan Tartışmaları
Lord Curzon, Lazistan’ın (Rize) Gürcistan’a bağlanmasını savundu. Bölge halkının Gürcü soyundan geldiğini ve bir Gürcü lehçesi konuştuklarını iddia etti. Öte yandan, Ermenilere sağlanacak parasal ve askeri desteğin ABD tarafından karşılanması kararlaştırıldı. Bu toplantı, bölgedeki dengeleri şekillendirecek önemli tartışmalara sahne oldu ve farklı ulusların kaderine yönelik kilit kararlar alındı. (İnönü Vakfı)
