“Termik santral konusunda şeffaflık sağlanmalı”

“TESİSLERDE ÇEVRİM İÇİ ÖLÇÜM VE DEĞERLENDİRME YAPILMASI GEREKLİ” Yakın zamanda Afşin A, Seyitömer, Tunçbilek, Kangal ve Zonguldak Çatalağzı termik santrallerinin tamamen, Soma B Termik Santralinin ise kısmi olarak kapatılmasını hatırlatan Yener, “Ancak gerek söz konusu basın toplantısında, gerekse toplantı sonrasında çalıştırılmasına izin verilen santrallerin yürürlükteki çevre mevzuatına uyumları konusunda doyurucu bir açıklama yapılmamıştır” dedi. Yürürlükteki Yönetmelik düzenlemelerine göre, çalıştırılmasına izin verilen santrallerde öngörülen limitleri sağlayacak toz, kükürt oksit ve azot oksit arıtma tesislerinin olması ve bu tesislerde çevrim içi ölçüm ve değerlendirme yapılması gerektiğini belirten Yener şu ifadeleri kullandı: “Çevre izin belgesi verilen Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallerinde, baca gazı arıtması için özelleştirme öncesinde EÜAŞ tarafından kurulan toz tutucu filtrelerin ve kükürt arıtma tesislerinin önceki Yönetmelik düzenlemelerine göre inşa edildiği ve mevcut Yönetmelik düzenlemelerinde belirlenen gereklilikleri karşılayamadığı bilinmektedir. Çevre izni verilen bir diğer santral ise EÜAŞ’ye ait 18 Mart Çan Termik Santrali olup, bu santralde de yeni kurulmakta olan baca gazı kükürt arıtma tesisinin henüz tamamlanmadığı bilinmektedir. Geçici faaliyet belgesi ile çalışmalarına imkan sağlanan özelleştirilmiş Yatağan Termik Santrali, Orhaneli Termik Santrali, Çayırhan Termik Santrali ile halen EÜAŞ tarafından işletilen Afşin B Termik Santralinde de yukarıdakine benzer şekilde özelleştirme öncesinde EÜAŞ tarafından önceki Yönetmelik düzenlemelerine göre inşa edilmiş olan toz filtreleri ve baca gazı kükürt arıtma tesisleri mevcut olup, azot oksit arıtma tesisi ise mevcut değildir.” “SANTRALLERE NEDEN GEÇİCİ FAALİYET BELGESİ VERİLDİ?” Yener, çalıştırılan termik santrallere ilişkin, başta Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olmak üzere tüm kamu yönetimine çeşitli sorular yönelttiklerini ve ivedilikle yanıtlanmalarını talep ettiklerini belirterek şunları ifade etti: Yönetmelikteki sınır değerleri karşılayamadıkları aşikar olan bu santrallere neden geçici faaliyet belgesi verilmiştir? Hukuken tartışmalı bu uygulamanın sürdürülmeyeceği ve verilen geçici faaliyet belgelerinin birkaç kez uzatılmayacağı neden kamuoyuna açıklanmamaktadır? Kapatılan santrallerde çalışanların çalışma ve sosyal güvenlik hakları nasıl korunacaktır? Kısmi olarak durdurulan Soma B Termik Santralinin, konutların merkezi olarak ısıtılmasını da sağladığı gerekçesiyle, altı ünitesinden dört ünitesinin kış süresince çalıştırılmasına izin verildiği belirtilmişti. Ancak iki ünitenin çalıştırılmamasıyla santralin elektrik üretiminde belirgin bir azalma olmadığı, Santralde 2019 saatlik ortalama üretimi 578 MWh iken, 3-7 Ocak 2020 arasında 548 MWh olarak gerçekleştiği bilinmektedir. Bu durumda merkezi ısıtma için izin verilen dört ünitenin neredeyse tam kapasiteyle çalıştırılması gerekli midir? “YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİĞİNE NEDEN İHTİYAÇ DUYULDU?” Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik’in Geçici 3. Maddesinin, 26 Aralık 2019 tarih ve 30990 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” in 22. maddesiyle değiştirilmesine de değinen Yener, yapılan değişiklikle ne tür bir kamu ve toplum yararı hedeflendiğinin ortaya konulması gerektiğini belirtti. Yapılan düzenleme nedeniyle çeşitli sorular yönelten Yener, sorularını şöyle sıraladı: Çalıştırılmasına izin verilen termik santrallerin hangilerinin katı atık (kül ve cüruf) depolama sahaları konuyla ilgili önceki Yönetmelik düzenlemelerindeki şartları karşılamakta, hangilerininki karşılamamaktadır? Bu Yönetmelik değişikliğine neden ihtiyaç duyulmuştur, bu değişiklik konuyla ilgili önceki Yönetmelik düzenlemelerindeki şartları karşılamayan santraller düşünülerek mi yapılmıştır? Çalıştırılmasına izin verilen santrallerde atık sular için “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”nde belirlenen gereklilikler yerine getirilmekte midir? Yener son olarak, bu konularda şeffaflık sağlanması, her santrale ait çevre koruyucu yatırımların ilerleme bilgilerinin aylık olarak duyurulması, işletmedeki santrallerin baca gazı anlık ölçüm raporları ve diğer atıklara ait verilerin kamuoyuna açık olmasını gerektiğini ifade ederek sözlerini bitirdi. (Türkan ÇATAL YILDIZ)