Çöp biriktirme veya atık biriktirme konusunda takıntılı bir davranış sergilemek, bazı durumlarda bir obsesif-kompulsif bozukluğu (OKB) belirtisi olabilir. Obsesif-kompulsif bozukluk, kişinin tekrarlayan düşünceleri (obsesyonlar) ve bu düşüncelere karşı geliştirdiği tekrarlayan davranışları (kompulsiyonlar) içeren bir zihinsel sağlık durumudur. Bu bozukluk bazen temizlik ve düzenle ilgili takıntılarla ilişkilidir.
İstifçilik hastalığı, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) kapsamında değerlendirilen bir tür obsesif-kompulsif spektrum bozukluğudur. İstifçilik hastalığı, kişinin gereksiz, kullanılmayan veya değersiz nesneleri sürekli olarak biriktirme eğiliminde olduğu bir durumu ifade eder. Bu kişiler, nesneleri atma veya elden çıkarma konusunda aşırı endişeli veya dirençli olabilirler.
İstifçilik hastalığının belirtileri şu şekilde özetlenebilir:
-
Gereksiz nesneleri biriktirme: Kişi, genellikle başkaları için gereksiz veya değersiz olan nesneleri sürekli olarak biriktirir.
-
Atmada zorluk: Kişi, biriktirdiği nesneleri atmak veya elden çıkarmak konusunda büyük bir zorluk yaşar. Bu süreç onlar için aşırı kaygılı ve stresli olabilir.
-
Evin işlevsiz hale gelmesi: İstifçilik, evdeki alanın daralmasına, kullanılamaz hale gelmesine veya hijyen sorunlarına neden olabilir.
-
Sosyal ve mesleki sorunlar: İstifçilik, kişinin sosyal ilişkilerini ve iş performansını olumsuz yönde etkileyebilir.
Tedavi genellikle bilişsel-davranışçı terapi (BDT) ve ilaç tedavisi kullanılarak yapılır:
-
Bilişsel-Davranışçı Terapi (BDT): Bu terapi türü, kişinin düşünce ve davranışlarını değiştirmeye odaklanır. İstifçilik hastalığı olan bireylere, atma ve düzenleme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacak stratejiler öğretilir.
-
İlaç Tedavisi: Obsesif-kompulsif bozukluklar için antidepresan ilaçlar sıklıkla kullanılır. Serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) bu tedavide sıkça tercih edilen ilaçlardandır.
Tedavide, terapi ve ilaç kullanımının kombinasyonu genellikle daha etkili sonuçlar doğurabilir. Ancak, her birey farklıdır ve tedavi planları kişiselleştirilmelidir. İstifçilik hastalığı olan kişilerin profesyonel yardım alması önemlidir, bu nedenle bir psikiyatrist veya psikologla görüşmek önerilir.
