Grip, solunum yolu ile insana bulaşan, influenza virüsünün neden olduğu ve salgınlara yol açabilen bir enfeksiyon hastalığıdır.
Grip nezleden, soğuk algınlığından çok daha ciddi bir hastalıktır. Nezle de virüsler sonucu ortaya çıkan ve burun akıntısı, hapşırık, kuru öksürük, gözlerde ve boğazda yanma ile seyreden enfeksiyöz bir hastalıktır; fakat gripte olduğu gibi genellikle yüksek ateş gözlenmez. Hastalar 3-7 gün içinde kendiliğinden ve ayakta iyileşir. Gripte ise hastayı yatağa düşürecek kadar ağır şikayetler görülür: 40 dereceye varan ateş, kuru öksürük, genel vücut kırgınlığı, şiddetli halsizlik, baş ağrısı, şiddetli eklem ve kas ağrıları.
Gribin tedavisinde antibiyotiklerin yeri kesinlikle yoktur. Hastaya mutlak yatak istirahati ve ortaya çıkan şikayetlerini azaltmaya yönelik destekleyici tedavi verilir. Sağlıklı bireylerde grip, bir hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak vücut direnci zayıf olan yüksek risk gruplarında pnömoni (zatürre), menengoensefalit (beyin iltihabı), miyokardit (kalp kası iltihabı) gibi ölümcül seyredebilen tablolar görülebilir.
Bu yüksek riskli grupları şöyle sıralayabiliriz:
Kronik akciğer, karaciğer, böbrek, kalp hastalığı olanlar
Şeker hastaları
65 yaş üstü yaşlılar
6 ay üstü çocuklar (mutlak grip aşısı önerilir)
Gebeler (grip hem bebekte hem de anne adayında çeşitli komplikasyonlara yol açabilir, bu yüzden gebeliğin ilk 3 ayından sonra grip aşısı önerilir)
Bağışıklığı zayıflamış olan kanser ve lösemi hastaları, AIDS hastaları, organ ve kemik iliği nakli yapılan hastalar
Öğretmenler ve öğrenciler, askerler, hac ve umreye gidenler gibi kalabalık ortamlarda bulunanlar (yakın olmak hem daha kolay bulaşmayı, hem de daha büyük salgınları tetikler)
Ayrıca yüksek riskli gruplara grip bulaştırabilecek kişiler (doktorlar, hemşireler, huzurevi ve bakımevi çalışanları vb.)
Grip aşısı, tüm bu yüksek riskli gruplarda oldukça faydalıdır.
Grip Ne Gibi Kötü Sonuçlara Yol Açar?
Yüksek riskli gruplarda ölüme yol açabilir.
Yüksek riskli olmayan sağlıklı insanlar gripten dolayı zor anlar yaşar.
En önemli konu, ağır seyreden bu hastalık nedeni ile çok ciddi ekonomik kayıplar meydana gelmektedir. Grip, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl dünya nüfusunun %5-15’ini etkilemektedir. Bu oran, çok yüksek maddi kayıpları beraberinde getirmektedir. Gribin maddi zararı, sadece hastalığın semptomlarının hafifletilmesi için kullanılan ilaç maliyetinin çok ötesindedir.
Grip hastalığı sırasında meydana gelen iş gücü kaybı (işe gelememe, iş verimliliğinin düşmesi, işe konsantrasyonda azalma vb.), hastane ve ilaç maliyetleri, hasta çocukların ebeveynleri tarafından evde bakılma veya hekime götürülme zorunluluğu gibi birçok husus, gribin ekonomik boyutu içerisinde değerlendirilmektedir. Yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’nde, grip hastalığının direkt ve indirekt maliyetlerinin yıllık toplamı 12 milyar doların üzerindedir.
Türkiye’de ise iş yerlerinde grip her 100 çalışan için 30 ila 195 gün iş gücü kaybına yol açmaktadır. Başka hiçbir hastalığın iş hayatına etkisi bu kadar büyük değildir. Yapılan uluslararası araştırmalarda gösterilmiştir ki kış mevsiminde işe gelinmeyen günlerin %31’inden, bütün yıl boyunca ise devamsızlığın ise %12’sinden grip sorumludur.
Grip Aşısı Yaptırmalı Mıyız?
Bazı durumlarda ‘’öldürücü’’ bile olabilen gripten korunmanın tek yolu aşıdır. Aşı, bir önceki senede en sık görülen virüs tipine karşı hazırlanmaktadır. Bu tipe Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre karar verilir. Aşı, her yıl ekim-kasım aylarında tek doz olarak uygulanmalıdır. Faydalı olması için olası bir salgından önce yapılmalıdır. Aşının koruyuculuğu, sağlıklı kişilerde %80’dir. Yaş ilerledikçe bu oran %50-60’lara iner, fakat buna rağmen hastalık aşı sayesinde daha hafif atlatılır. Her sene aşının içeriği değiştiğinden mutlaka o sene üretilen aşı ile aşılanma yapılmalıdır. Aşı ile gripten 1 yıl süreyle korunulur. Aşı eczaneden reçetesiz alınabilir, aşıyı devlet karşılamamaktadır.
Aşı, yumurtadan üretilmektedir. Bu yüzden yumurtaya alerjisi olanlara aşı yapılmaz. Ayrıca, aşı sonrası nadiren, hafif nezle benzeri bir rahatsızlık yaşanabilir. Aşı yerinde kızarıklık, ısı artışı olabilir. Genellikle bu yan etkiler 1-2 günde düzelir. Ateşli hastalığı olanlara, iyileştikten sonra aşı önerilmektedir.
Gripten Korunmak ve Gribi Yaymamak İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sağlıklı kişilerle yakınlaşmamalı, öpüşmemeli, kucaklaşmamalı, hatta tokalaşmamalıdır. Virüs, yıkanmamış ellerde bulunur. Öksürme, hapşırma ile hastalar ellerine virüsleri kolayca bulaştırırlar.
Başkalarının kullandığı telefon gibi ortak gereçlere temastan kaçınmalıdır.
Sinema, okul, işyeri, metro, otobüs gibi topluca bulunulan yerlerden uzak durmalıdır.
Mutlak evde istirahat etmelidir. Eğer sokağa çıkacaklarsa da maske ile çıkmalıdırlar.
Sağlıklı insanlar gripten korunmak için:
Kış aylarında kalın-yünlü sıcak tutan giysiler giyilmelidir.
Terli kalmamalıdır.
Bol sebze ve meyve tüketilmelidir.
Alkol ve sigara kullanmamalı; az ve düzensiz uyku uyumamalı; düzensiz ve tek yönlü beslenmeden uzak durulmalıdır. Bunlar vücut direncinin azalmasına yol açarlar.
Gripsiz ve sağlıklı günler dileğiyle.
