MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NEDİR?
Maymun çiçeği, Poxviridae adlı virüs ailesine ve Orthopoxvirus cinsine ait Monkeypox virüsünden kaynaklanan bir hastalıktır. Poxviridae ailesinde yer alan diğer virüsler, çiçek hastalığına (Variola virüsü), sığır çiçeğine (Cowpox virüsü) ve çiçek aşısı üretiminde kullanılan Vaccinia virüsüne yol açar.
Virüsün adı "maymun çiçeği" olarak anılmakta ancak aslında kemirgenlerden köken almaktadır. 1958 yılında, maymun kolonilerinde çiçek hastalığına benzer belirtilerle görülen iki farklı salgın sonucunda tespit edilmiştir. Bu nedenle "maymun çiçeği" olarak adlandırılmıştır.
MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NEDİR?
Maymun çiçeği hastalığı, insanlara virüsle enfekte olmuş bir hayvandan veya maymun çiçeği enfeksiyonu geçiren başka bir insandan bulaşabilir. Her virüste olduğu gibi maymun çiçeğinde de enfeksiyon etkeni ile temasın ardından bir kuluçka süresi söz konusudur. İlk semptomların ortaya çıkışı 5 ile 21 gün aralığında herhangi bir zamana denk gelebilir. En yaygın belirti verme başlangıcı ise 6-13. günler arası süreç olarak tespit edilmiştir. Belirtiler geçmiş dönemde büyük salgınlara yol açmış olan çiçek hastalığı ile benzerlik gösterse de biraz daha farklı şekilde seyreder. En temel belirtiler arasında şunlara yer verilebilir:
- Yüksek ateş
- Baş, sırt ve kas ağrıları
- Lenf bezlerinde şişlikler
- Yorgunluk hali
- Üşüme ve titreme
- Ciltte su çiçeğine benzer, su dolu küçük kabarcıklar şeklinde görülen döküntüler
Maymun çiçeği hastalığında döküntüler, ilk belirtilerin gözlenmeye başlanmasından itibaren 1-5 gün aralığında görülür. Çoğunlukla ilk döküntüler yüz bölgesinde gözlenir. Ardından vücudun diğer bölgelerine yayılır. Bazı hastalarda genital bölge, gözler ve ağız içi mukozada da lezyonlar görülebilir. Hastalık, döküntülerin benzerliği nedeniyle su çiçeği ile karıştırılabilir. Döküntüler başlangıçta içi su dolu kabarcıklar iken zamanla bunlar kabuklu noktalar haline dönüşür ve iyileşmeye başlar. Bazı hastalarda lezyonlar tüm vücuda yayılan yüzlerce kabartıyı içerirken bazı hastalarda ise daha az sayıda kabarcıklanma oluşur. Yoğun vakalarda lezyonlar birleşerek deri yüzeyinde geniş çaplı döküntüleri beraberinde getirir. Hastalığın şiddetine göre genellikle 2 ile 4 hafta aralığında döküntüler tamamen kaybolur ve hastalık iyileşir. Maymun çiçeğinde ölüm oranı ise %3-6 gibi düşük bir orandır. Bunların büyük bir kısmını sekonder hastalıkları bulunan küçük yaştaki hasta grubu oluşturur.
MAYMUN ÇİÇEĞİ SALGINI ARTTI MI?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Afrika'da bu yıl vakalarda benzeri görülmemiş bir artış yaşandığını bildirdi. WHO'nun Kongo'daki sözcüsü, bu yıl Kongo'da 503 ölüm dahil 13 binden fazla şüpheli mpox vakası görüldüğünü ve 2023'ün başından bu yana toplam vaka sayısının yaklaşık 27 bine ulaştığını söyledi.
Kongo'nun doğusunda, daha önce mpox'tan etkilenmemiş olan Ruanda, Uganda ve Kenya'da Temmuz ortasından itibaren yeni varyant vakalarının görüldüğü bildirildi. WHO, salgına verilen yanıtı iyileştirmek ve bulaşma modellerini daha iyi anlamak için daha fazla analiz yapılması gerektiğini belirtti.
WHO Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, Kongo'daki salgının uluslararası boyutta endişe yaratan bir halk sağlığı problemi olup olmadığını tartışmak üzere bir acil durum komitesi toplama sözü verdi.
Pazartesi günü Afrika CDC, mpox müdahalesi için Afrika Birliği'nden acil durum fonu olarak 10.4 milyon dolar aldığını açıkladı.
