Profesör Naci Görür’ün gözyaşlarını tutamadığı ve, “Bunların akıbeti de Kahramanmaraş ve Hatay gibidir.” diye işaret ettiği 18 şehir: 

1  Eskişehir
2  Denizli
3  Muğla
4  Erzincan
5  Kayseri
6  Tokat
7  Kahramanmaraş
8  Hatay
9  Kocaeli

10 Osmaniye
11  Bingöl
12  Konya
13  Erzurum 
14  Aydın
15  Balıkesir 
16  Burdur 
17  Manisa
18 Hakkari

naci görür 5

Deprem riski en fazla olan iller hangileri sorusu akıllarda. Sürekli olan depremler insanlar korkutuyor. Türkiye'nin Deprem Gerçeği ve sismik aktivitesi, bölgesel ve jeolojik geçmişiyle sismik olarak aktif bir ülke olmasından kaynaklanmaktadır. Türkiye’nin coğrafi konumu gereği üç büyük levhanın ve bir dizi fay hattının kesişiminde olması, ülkenin düzenli olarak depremlerle sarsılmasına neden oluyor.

Türkiye Arap levhası, Avrasya levhası ve Afrika levhası arasında bir geçiş bölgesinde yer almaktadır. Bu durum, toprakların sürekli olarak çekilmesine, çökmesine ve kayması ile birlikte depremlere neden olmaktadır. İşte Türkiye'nin sismik gerçeği:

türkiyenin sismik haritası

1.Kuzey Anadolu Fay Hattı: 

Türkiye'nin kuzeyini yanal atılımlarla hareket ettiren bu fay hattı, İstanbul'dan doğuya doğru uzanıyor ve büyük depremlere yol açıyor. Bilim insanları, İstanbul'da ve fay hattında yaşayanların dikkat etmeleri gerektiğini sürekli hatırlatıyor.

1668 Ankara depreminin bilinmeyenleri! 1668 Ankara depreminin bilinmeyenleri!

2. Doğu Anadolu Fay Hattı: 

Bu fay hattı, ülkenin doğu kısmında yer alıyor ve yanal atılımlarla gerçekleştiriyor. Bu da Doğu Anadolu Bölgesi'nde yüksek sismik aktiviteye ve büyük depremlere neden oluyor. Aynı zamanda, bu fay hattının bulunduğu bölgenin her yıl birkaç milimetre yükselmesine neden olmaktadır.

3. Batı Anadolu Fay Hattı: 

Batı Anadolu Fay Hattı, normal faylarla ilişkilidir ve Ege Denizi'nin genişlemesine neden olur. Batı Anadolu'da meydana gelebilecek depremler ise Marmara Bölgesi'ne sıçrayabilir.

4. Bitlis-Zagros Fay Hattı: 

Bu fay hattı, İran-Irak sınırında yer alır ve Afrika levhasının ana parçalarından birisidir. Bitlis-Zagros Fay Hattı, Türkiye'nin doğusuna itme kuvveti uygulamaktadır ve bu yüzden dalma-batma zonu gerçekleşmekte, bu sebepten dolayı Doğu Anadolu Bölgesi her yıl birkaç milimetre yükselmektedir.

Türkiye, bu karmaşık jeolojik etkileşimler nedeniyle düzenli olarak depremlerle karşı karşıya kalıyor. Türkiye’de nüfusunun büyük bir kısmının aktif deprem bölgelerinde yaşaması dikkat çekiyor. Bu nedenle bölgelerdeki yapıların depreme dayanıklı hale getirilmesi için aralıksız çalışılıyor.

Türkiye'nin deprem tarihi 

Türkiye'nin deprem tarihi acı tablolar ile doludur. Türkiye'de 7 ve üzeri büyüklüğe sahip büyük depremler meydana gelmiştir. Bu depremler büyük can kayıplarına ve maddi hasarlara neden oldu. İşte bazı önemli depremler:

1509 İstanbul Depremi (7,2) 

Depremin büyüklüğü ve yarattığı ağır hasar sebebiyle halk arasında Küçük Kıyamet (Kıyamet-i Suğra) olarak adlandırılmış. Büyüklüğünün 7,2 olduğu tahmin edilmekte.

1939 Erzincan Depremi (7,9)

27 Aralık 1939'daki 7,9 büyüklüğünde Büyük Erzincan Depremi’nde yaklaşık 33 bin kişi hayatını kaybetti, 100 bin kişi yaralandı ve 116 bin civarında bina yıkıldı. Erzincan depremi, dünyada meydana gelen büyük depremlerden biri olarak sayılıyor.

1939 Erzincan Depremi

1976 Çaldıran Depremi (7,5)

1976 Çaldıran depremi, 24 Kasım 1976 tarihinde Van'ın Muradiye ilçesi Çaldıran bucağı’nda 7,5 büyüklüğündeki deprem. 3 bin 840 kişi öldü, 9 bin 232 bina hasar gördü. 2 bin kilometrekarelik bir alandaki evlerin yüzde 80'i yıkıldı.

Petrol Ofisi enerji sektöründe hız kesmemeye kararlı Petrol Ofisi enerji sektöründe hız kesmemeye kararlı

1999 Gölcük (Kocaeli) Depremi (7,4)

17 Ağustos 1999'da merkez üssü Gölcük 7.4 büyüklüğündeki 45 saniye süren Gölcük depremi sadece Kocaeli’nde değil, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir bölgede ve Marmara'da hissedildi. Türkiye'nin deprem geçmişinde "en uzun deprem" olarak biliniyor.

Resmi olarak 18 bin 373 kişinin öldüğü, 25 bine yakın kişinin de yaralandığı açıklandı.

Depremden en çok etkilenen Kocaeli'de 9 bin 477 kişi yaşamını yitirdi, 9 bin 881 kişi de yaralandı. Depremde 285.211 ev, 42.902 işyeri hasar gördü.

1999 Düzce Depremi (7,2) 

12 Kasım 1999 depremi, 17 Ağustos 1999'daki kırılmaların Düzce fayının doğu bölümünü tetiklemesi sonucu gelişti.

12 Kasım 1999 Cuma Günü Düzce’de 30 saniye süren 7,2 büyüklüğündeki depremde, 894 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 679 kişi yaralandı ve binlerce kişi evsiz kaldı.

Düzce Afet ve Acil Durum Müdürlüğü verilerine göre, 1999'daki depremlerde Düzce genelinde 16 bin 666 konut, 3 bin 837 iş yeri ağır hasar gördü, 10 bin 968 konut ile 2 bin 573 iş yerinde orta hasar, 13 bin 70 konut ve 1606 iş yerinde ise az hasar tespit edildi.

2003 Bingöl Depremi (6,4)

1 Mayıs 2003 tarihinde Merkezi Bingöl'ün 15 km kuzeyinde 6,4 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde 176 kişi öldü, 625 bina çöktü veya ağır hasara uğradı.

2011 Van Depremi (7,2)

23 Ekim 2011 Pazar günü Van Merkeze bağlı Tabanlı köyünde 7,2 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Deprem zedeleri kurtarma çalışmaları sürerken 2. Bir deprem oldu. 9 Kasım 2011 Çarşamba günü Van Merkez’e 16 kilometre uzaklıktaki Edremit ilçesinde 5,6 büyüklüğünde deprem meydana. 

Bu iki büyük depremlerde toplam 601 vatandaşımız hayatını kaybetti, 1.966 vatandaşımız yaralandı, 252 vatandaşımız ise enkazlardan sağ olarak kurtarıldı.

2011 Van Depremi

2020 Elazığ depremi (6,8) 

24 Ocak 2020 tarihinde Elazığ'ın Sivrice ilçesi Çevrimtaş köyü civarında 6,8 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde 41 kişiyi hayatını kaybetti, binin üzerinde insan yaralandı.
2020 Elazığ depremi

2020 İzmir depremi (6,6) 

30 Ekim 2020'de İzmir'in Seferihisar ilçesi açıklarında 6,6 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde 116 kişi hayatını kaybetti, 1034 kişi ise yaralandı.

2020 İzmir depremi

2023 Kahramanmaraş depremleri (7,7 ve 7,6)

6 Şubat 2023’de Pazarcık ilçesinde meydana gelen ilk deprem 7,7 büyüklüğündeki 65 saniye; Elbistan ilçesindeki ikinci deprem 7,6 şiddetinde ve etki süresi ise 45 saniye olarak gerçekleşti. 10 ilimizde yıkıcı etkiye sebep oldu ve tüm Türkiye büyük bir felakete uyandı.

Bu depremler sonucunda Türkiye'deki resmi rakamlara göre en az 50.783 kişi hayatını kaybetti, Suriye'de ise en az 8.476 kişi hayatını kaybetti, ayrıca 122 binden fazla kişi de yaralandı. 35.355 binanın yıkıldığı, birçok yapının da hasar gördüğü bildirildi. Depremler sonrasında 17.491 bina acil yıkılacak, 179.786 bina ise ağır hasarlı olarak tespit edildi. Depremler sonucunda 2 milyon 273 bin 551 kişi barınma sorunu yaşadı ve yaklaşık 5 milyon kişi farklı şehirlere göç etti.

2023 Kahramanmaraş depremleri

İl                                    Ölü                     Yaralı

Hatay                   23.065      30.762

Kahramanmaraş   12.622      9.243

Adıyaman             8.387        17.499

Gaziantep             3.897        25.276

Malatya                1.393        9.108

Osmaniye              993          2.606

Adana                      454          7.450

Diyarbakır              414          902

Şanlıurfa                340          8.919

Kilis                         74              754

Elazığ                      5               379

Uluslararası toplum, Türkiye'ye yardım tekliflerinde bulundu ve 88 ülkede 9.315 arama-kurtarma personeli deprem bölgesine gönderildi. Türkiye olağanüstü hâl ilan etti ve Dünya Sağlık Örgütü, Türkiye için 3. seviye acil durum ilan etti. Eğitim ve öğretime ara verildi, üniversiteler uzaktan eğitime geçti.

Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kosova, Arnavutluk, Kuzey Makedonya ve Bangladeş'te ulusal yas ilan edildi. Çok sayıda kişi enkaz altında kalarak hayatını kaybetti. Bu depremler Türkiye için tarihi bir felaketti ve büyük bir insani ve ekonomik felakete yol açtı.

Sonuç olarak, Türkiye, tarih boyunca birçok büyük depremle sarsıldı. Kahramanmaraş depremleri son dönemde yaşanan en büyük ölçekli depremler arasında yer alıyor, bu da ülkedeki deprem tehlikesinin devam ettiğini gösteriyor.

2023 Kahramanmaraş depremleri hatay

Deprem riski en fazla olan iller

Prof. Dr. Ahmet Ercan, Türkiye’de gerçekleşebilecek büyük depremler ve bu depremlerin dehşet verici büyüklüklerini açıkladı. Ülkenin 81 ilini tek tek sıralayarak önemli bilgiler paylaşıldı. Prof. Dr. Ahmet Ercan’a göre 29 ilde 7 ve üzeri büyüklükte depremler bekleniyor. Türkiye’de 6,5 büyüklüğünün üzerinde deprem beklenen iller şöyledir:

Edirne

6,5

İçel

6,5

Iğdır

6,5

Aksaray

6,5

Ardahan

6,5

Artvin

6,5

Ankara

6,6

Kayseri

6,7

Malatya

6,7

Muş

6,7

Osmaniye

6,7

Bartın

6,7

Aydın Söke

6,8

Aydın Doğanbey

6,8

Tunceli Pülümür

6,8

Tunceli

6,8

Manisa

6,9

Adıyaman

6,9

Çankırı

7,0

Denizli

7,0

Diyarbakır

7,0

Balıkesir Burhaniye

7,0

Balıkesir Edremit

7,0

Balıkesir Ayvalık

7,0

Isparta

7,0

Kars

7,0

Kilis

7,0

Antalya

7,0

Burdur

7,0

Balıkesir güneyi

7,1

Çorum

7,1

Muğla

7,1

Tokat Niksar

7,1

Tokat Reşadiye

7,1

Tokat Erbaa

7,1

Adana

7,1

Bursa

7,1

Hakkari

7,2

İstanbul

7,2

Kastamonu

7,2

Sakarya

7,2

"Samsun Havza

7,2

"Samsun Ladik

7,2

Tekirdağ

7,2

Düzce

7,3

Hatay

7,3

İzmir

7,3

Kütahya

7,3

Van

7,3

Amasya

7,3

Aydın

7,3

Balıkesir kuzeyi

7,4

Çanakkale

7,5

Kocaeli

7,5

Yalova

7,5

Maraş;

7,7

Antep Batısı

7,8

Bu veriler, Türkiye'deki deprem risklerini ortaya koyuyor ve bu konuda hazırlıklı olmak için  önemli bir kaynak sunuyor.

Haber Merkezi

Editör: İrem Akbaş