Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (SKDM), 2026 yılı itibarıyla alüminyum, çimento, demir-çelik, elektrik, hidrojen ve gübre gibi sektörlerde karbon emisyonlarını fiyatlandırmaya başlayacak. AB Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kapsamında ücretsiz karbon tahsilatları 2026’dan itibaren kademeli olarak sonlanacak. Bu gelişme, Türkiye’deki şirketler için büyük bir mali yükümlülük anlamına geliyor. Peki Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (SKDM) yükümlülükleri nedir? ve (SKDM) yükümlülüklerinden kurulma yolları nelerdir?
SKDM Yükümlülükleri Nedir?
Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (SKDM), Avrupa Birliği'nin karbon salınımlarını kontrol altına almak amacıyla, özellikle yüksek karbon salınımı yapan sektörlerde uygulayacağı bir düzenleme sistemidir. Bu mekanizma, belirli sektörlerde karbon emisyonlarına yönelik yükümlülükler getiriyor. 2026’dan itibaren başlayacak SKDM yükümlülükleri şunlardır:
Emisyon İzleme ve Raporlama:
Sektörler, karbon emisyonlarını düzenli olarak izleyip raporlayacak.
Karbon Fiyatlandırma:
AB, karbon emisyonlarına bir fiyat koyacak ve emisyon salan sektörler, bu fiyatı ödeyecek.
Ücretsiz Karbon Tahsilatlarının Sonlandırılması:
Alüminyum, çimento, demir-çelik gibi sektörler, AB'den aldıkları ücretsiz karbon tahsilatlarını kaybedecek.
Zamanla Artan Yükümlülükler:
Yükümlülükler, 2026'dan 2034'e kadar kademeli olarak devreye girecek
6 Adımda SKDM Yükümlülüklerinden Kurtulma Yolları
1. Enerji Etüdü Yapın:
Şirketlerin ilk olarak enerji tüketim süreçlerini detaylı bir şekilde analiz etmeleri gerekir. Bu, verimlilik artırma ve enerji maliyetlerini düşürmek için kritik bir adımdır.
2. Tasarruf Eylemleri Uygulayın:
Operasyonel değişiklikler ile hemen enerji tasarrufu sağlanabilir. Bu adımda izolasyon iyileştirmeleri ve kaçakların giderilmesi gibi uygulamalarla yüzde 5-10 enerji tasarrufu sağlanabilir.
3. Mikro Enerji Verimliliği Yatırımları:
Düşük bütçelerle devreye alınabilen bu yatırımlar, kısa vadede enerji ve emisyon azaltımına katkı sağlar. Atık ısı geri kazanımı ve aydınlatma sistemi değişiklikleri gibi projeler, yüzde 10-15 arasında tasarruf sağlar.
4. Makro Enerji Verimliliği Yatırımları:
Daha büyük yatırımlar gerektiren bu projelerle enerji verimliliği ve emisyon düşüşü yüzde 20-30 seviyesine çıkabilir. Bu projelerin geri ödeme süresi ise genellikle 2-3 yıldır.
5. Fosil Yakıttan Çıkış:
Enerji verimliliği projelerinden sonra fosil yakıt kullanımı azaltılmalı. Isı pompaları, bu konuda en etkin çözümü sunar ve yatırım geri dönüşü 3-4 yıl arasında olabilir.
6. Yenilenebilir Enerji Kullanımı:
Son adım, enerji verimliliği sağlanan şirketlerin tükettikleri enerjiyi yenilenebilir kaynaklardan sağlamasıdır. Kendi yenilenebilir enerji santrali kurmak mümkün değilse, dışarıdan tedarik edilen enerjinin yenilenebilir kaynaklardan alınması önemlidir.
Geçiş Süreci Kademeli Olacak
Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması’nın geçiş süreci kademeli olacak, yani şirketler bu yükümlülükleri hemen hissetmeyecek. Ancak, 2026’da başlayacak bu süreç için şirketler hazırlıklı olmalı. İlk üç adım, bu yıl içinde uygulanabilecek projeler olup, 2026'ya kadar büyük bir yükümlülükten kaçınmak için yeterli olacaktır.
