Kahramanmaraş merkezli depremlerin sonuçlarını araştırmak için Meclis’te kurulan Deprem Araştırma Komisyonu, raporunu oluşturmak üzere bu hafta birçok yetkiliyi dinledi.
Komisyon dün de yoğun bir çalışma yürüttü. Bu kez, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, Meclis’e gelerek milletvekillerini bilgilendirdi. Komisyon toplantısında Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı, müzelerin depremden nasıl etkilendiğine yönelik önemli bilgiler verdi.
Bakanlığın mevcut bir Afet Acil Eylem Planı bulunduğunu hatırlatan Yazgı, öncelikli olarak hasar tespit çalışmalarının başladığını belirtti. 29 müzenin bazılarında fiziki hasar olmakla birlikte hiçbir müzenin tamamen yıkılmadığına dikkat çeken Yazgı, “Gaziantep, Şanlıurfa, Kilis, Osmaniye, Diyarbakır, Adana müzelerinde herhangi bir hasar meydana gelmemiştir. Kahramanmaraş, Elbistan, Adıyaman ve Malatya müzelerinde küçük çatlaklar oluşmuş, bu müzelerin koleksiyonlarında ciddi bir hasar tespit edilmemiştir” dedi.
Durumu merak edilen önemli müzelerden birisi de Hatay Arkeoloji Müzesiydi. Yazgı, şunları söyledi:
“Hatay Arkeoloji Müzemizin bir bloğunda, H Bloğunda zemin çökmesinden dolayı bir hasar meydana gelmiş, herhangi bir güvenlik zafiyeti oluşmadan oraya ilgili ekiplerimiz hemen, hızlıca ulaştılar. Ardından, gerek polis teşkilatımızdan gerek Jandarma teşkilatımızdan gerekse askerlerimizden aldığımız desteklerle orada güvenliği ele aldık. Burada, aynı zamanda, güneş enerjisiyle çalışan hem ışıklandırma hem de kamera sistemlerini hızlı bir şekilde müzemize monte ettik. Müze ve ören yerlerimizdeki hasar tespitinde, Maraş Müzesinin yakınında bulunan bir binanın yıkılma ihtimali müze için tehlike oluşturacağı için Maraş Müzesinin taşınabilir tüm eserlerini 3’üncü gün Antep Zeugma Müzemize naklettik. Elbistan Müzesi eserleri Zeugma Müzesine, Adıyaman Müzesi teşhirinde yer alan eserler müze deposuna, Malatya Müzesi ve bağlı birimlerinde bulunan eserler Malatya Müze deposuna, Hatay Şehir Müzesi ile Necmi Asfuroğlu Müzesindeki eserler ile Hatay Arkeoloji Müzesi teşhirinde yer alan eserlerin bir kısmı Kırşehir Müzemize nakledilerek koruma altına alınmıştır.
Genel Müdürlüğümüzce, deprem sonucunda hasar gören eserlerin restorasyon ve konservasyon uygulamalarının yapılması amacıyla Hatay’da Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğünün bir birimiyle “restorasyon ve konservasyon bölge laboratuvarı” kurulması yönünde de hızlı bir şekilde çalışmaya başladık.”
Yazgı, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunan alanlarla ilgili de Meclis’i bilgilendirdi: “Arslantepe Höyüğü ve Diyarbakır Surları’nda meydana gelen küçük çaplı hasarlar haricinde herhangi bir olumsuzluğa rastlanmamıştır. Başta Göbeklitepe Arkeolojik Alanı, Nemrut Dağı olmak üzere diğer alanlarda herhangi bir hasar tespit edilmemiştir. Deprem sırasında -resimde de görebileceğiniz gibi- Adıyaman Karakuş Tümülüsü’ndeki bir sütun devrilmiş ve bu sütun üzerinde yer alan ünik nitelikteki kabartma Adıyaman Müzesine taşınarak muhafaza altına alınmıştır. Söz konusu sütunun yeniden ayağa kaldırılmasına yönelik çalışmalar başlamış ve önümüzdeki ay itibarıyla oradaki kazı başkanlarımızın nezaretinde statik çalışmaları yapılarak hızlı bir şekilde ayağa kaldıracağız sütunumuzu.”
Yazgı, şöyle devam etti: “Hasar tespiti çalışmalarında deprem bölgesinde yer alan 28 müzemizdeki toplam 385 bin eserden sadece 90 adedinin hasar gördüğünü belirledik. Depremden etkilenen illerimizde müze koleksiyonlarının çalınma, kaybolma ve yağmalanmaya uğramaması ve güvenlik önlemlerinin devam etmesi için kapalı devre kamera, alarm sistemlerinin aralıksız bir şekilde hizmet vermesi sağlanmış ve müze ve çevremizdeki tüm güvenlik alanları izleme altına alınmıştır. Tescilli kültür varlıklarımızdaki hasar tespiti çalışmalarına da başladık Sayın Başkanım. Bu deprem bölgesinde bizim toplam 8 bin 472 adet tescilli taşınmaz kültür varlığımız bulunmakta; bunların 7 bin 658 adedi yapı statüsünde olup 4bin 892 adedi sivil mimarlık örneği, 678 adedi ise vakıf kültür varlığı niteliğindedir.”
