Çukurova Üniversitesi Otomotiv Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Aydın, son zamanlarda sıklıkla karşılaşılan elektrikli araç yangınlarının en büyük nedeninin araçların bataryalarında kullanılan lityum-iyon piller olduğunu söyleyerek, "Hava sıcaklığı 45 dereceyi geçince yangın riski artıyor" dedi.
Türkiye'de her yıl binlerce araç yangını meydana gelirken, son zamanlarda otoyollarda artan elektrikli araç yangınlarıyla ilgili açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Kadir Aydın, elektrikli otomobillerde çıkan yangınların temel sebebinin lityum-iyon pillerde darbeye bağlı meydana gelen hasar veya sıcaklığın yükselmesi olduğunu söyledi. Örnek bir elektrikli otomobil yangını videosu üzerinden yangın çıkma nedenlerinden bahseden Aydın, soğutma ve dayanıklılık üzerine ar-ge çalışmaları gerçekleştirdiklerini belirtti.
"Yangını önlemenin yolu pilin sıcaklığını düşük tutabilmek"
Pil üzerinde hangi bölgelerin daha sıcak olduğuna yönelik araştırmalar gerçekleştirdiklerini belirten Aydın, lityum-iyon pillerin belirli bir sıcaklığa ulaşmalarının ardından patlamaya başladığını ifade etti. Aydın, "Pil paketlerinin içerisindeki hücrelerin hiçbir zaman 73 derecenin üzerine çıkmaması lazım. 60 derecenin üzeri tehlike. Bunun haricinde darbeye bağlı olarak pillerden bir tanesi bile hasar alırsa bütün paketi yok eder. Tabi dış hava sıcaklığı artınca pil sıcaklıkları da hızla yükseliyor. Önemli olan pilin içindeki sıcaklığını düşük tutabilmek. Eğer biz pili maksimum 45-50 derecelerde tutabilirsek zaten bu tür yangınlar kolay kolay oluşmaz. Hem hava hem de çeşitli sıvılar ile soğutmaya yönelik ar-ge çalışmalarımız sürüyor. Bizim amacımız bataryaları 40 derecenin üzerine çıkarmamak" dedi.
Piyasada artan elektrikli araç sayısı ile elektrikli araç yangınları ile daha sık karşılaşılmaya başlandığına dikkat çeken Aydın, "Hem yerli araçlarımız var, hem de Çin veya Avrupa'dan bol miktarda elektrikli araç ülkemize geliyor. Araç sayısının artmasına bağlı olarak elektrikli araç yangınlarının sayısında artış meydana geldi. Araçlarda meydana gelen yangınların temel sebebi, bizim elektrikli araçlarda lityum-iyon bataryaları kullanmamızdan kaynaklanıyor. Bataryalarda 'lityum' tuzlarından oluşturulan çok yanıcı bir madde kullanılmakta. Eğer yüksek sıcaklıkta olursa veya herhangi bir şekilde bunlar sızar veya patlarsa havanın nemi ile birleştiği taktirde yanıcı bir hal alır. Bu da araçların tutuşmasına neden olur" şeklinde konuştu.
"Yaz mevsiminde hızlı şarjlardan kaçınmak lazım"
Yaz aylarında artan hava sıcaklıkları ile birlikte otomobillerin batarya sağlığına özen göstermeleri konusunda araç sahiplerini uyaran Aydın, "Özellikle yaz mevsiminde hava sıcaklığı 45 derece ve üzerine çıktığı taktirde hızlı şarjlardan kaçınmak lazım. Çok hızlı deşarj yapmamak, gaz pedalına biraz daha yavaş ve kontrollü basmak lazım. Aksi takdirde bu durum bataryaların hızla ısınmasına sebebiyet verecek ve batarya yangınları ve sonuçta araç yangınlarına sebebiyet verecektir. Bariyere çarpma sonucu ya da herhangi bir kaza sonrasında bataryalar zarar görebiliyor. Bu bataryaların çok iyi korunması, bakımlarının çok iyi yapılması, uzman olmayan insanların müdahale etmemesi lazım. Herhangi bir çarpışma ve kazada bataryaların kontrol edilmesi ve gözden geçirilmesi lazım. Aksi takdirde hem yüksek sıcaklık, hem de darbeler bu tür bataryaların temel yanma sebepleridir. Bir kez tutuştuğunda aracınız komple hasar alır. Hiç boşuna söndürmek için kurtarmaya çalışmayın, bunu mevcut teknoloji ile söndürmek neredeyse imkansız" ifadelerini kullandı.
Elektrikli araç yangınlarında söndürme çalışmaları esnasında su kullanılmaması üzerine de uyarılarda bulunan Aydın, "Söndürmenin 2 tane yöntemi var. Bunlar alevi engellemek ve soğutmak. Yanan bir araca suyu sıktığınız taktirde suyun içerisinde hidrojen tepkimeye girerek açığa çıkıyor. Bu da yangını daha güçlü hale getiriyor. Bu nedenle su soğutsa dahi söndürme konusunda aynı başarılı etkiyi gösteremiyor" dedi.