Yeni bir düşünce, felsefi, sanatsal bir hareket ve modern bir sanat akımı olarak 1920’li yılların başında Fransa’da ortaya çıkmış. Otantizm, hayal gücü, rüya temel kavramlarıdır. Gerçek olamayana ulaşmaya çalışan araştırmayı savunurlar. Fransız şair, yazar André Breton, sürrealist hareketin temsilcisi olarak kabul edilir.
André Breton, Poisson Soluble adlı şiir kitabının önsözünde Premier Manifeste du Surréalisme’i (Sürrealizmin İlk Manifestosu) yayınlamış.
Breton sürrealizmin tarifini şöyle yapmış:
“Birinin önerdiği saf psişik otomatizm. Düşüncenin gerçek işleyişini sözlü, yazılı veya başka bir şekilde ifade etmek. Tüm estetik ve ahlaki meşguliyetlerin dışında, aklın uyguladığı tüm kontrolün yokluğunda düşüncenin dikte edilmesi.”
Çeşitli sanat dallarından sanatçıların ortak çabalarının sonunda doğmuş bir akım sürrealizm. Louis Aragon, André Breton, Paul Éluard, Benjamin, Péret, Salvador Dali, Guillaume Apollinaire, Man Ray, Hans Bellmer bu isimlerin ortak bir kimlik yaratma çabalarının eseridir aynı zamanda.
Fotoğrafın belgesel değerini tartışmış ve sorgulamaya açmış. Bu nedenlede hayat pratiğinde kendisine yer bulamamıştır.
Fotoğraf, diğer akımlarda olduğu gibi sürrealist akım içinde de ayrı öneme sahip olan bir sanat. Sanat akımlarının gelişmesi, yayılması, başarılar elde etmesi etkili bir araş fotoğraf. Sürrealizm’de de bunu görebiliyoruz. Fotoğrafın yeni, gelişime, değişime açık olması bunda en büyük etken.
Sürrealizm gücünü kollektif üretimden alırken, onu kanıtlamanın ve ileriye taşımanın bir aracı olarak fotoğraf kullanılmıştır.
20.yüzyılın başından itibaren Dinamizm, Kübizm, Fütürizm, Dadaizm, Sürrealizm gibi akımlar içerisinde fotoğraf, çeşitli deneylerden ve denemelerden geçirilmiştir. Ressamlar ve fotoğrafçılar, ideolojik ve estetik düşüncelerle bağlı oldukları akımların kurallarına ve amaçlarına uygun yapıtlar üretiyorlardı.
Sanatçılar ideolojik ya da estetik olarak bağlı oldukları sanat akımlarına göre eserler ortaya koyarken “görsel deney” yapma fikriyle fotogram, optik bozmalar, solarizasyon, kolaj, frotaj, fotomontaj gibi yöntemler ve diğer müdahale teknikleri geliştirdiler. Fotomontaj, kombinasyon baskı, sandviç baskı, ışıkla pozlama, yanma, fotogram gibi teknikler en sık kullanılan teknikler.
Sürrealist fotoğrafçılar, resimdeki gerçekçiliği tamamen bir kenara atarak netsizlik, hareketli görüntüler, çoklu pozlama gibi kamera teknolojisinin sağladığı olanakları yaratıcı bir biçimde kullandılar. 20.yüzyılın ikinci yarısından sonra fotoğraf anlayışının değişmesinin etkisiyle fotoğraftaki öğelerin çoğalmasına, manipülasyonların artmasına ve hayal gücünün dijital ortamda yaratılıp fantastik anlamdaki zenginleşmeye dönüşmüştür.
Özgürlükçü yapısıyla sürrealizm tüm bir çağı etkilese de sanat görüşü ile dünya düzeninde kendisine yer bulamamış. Hedeflerine ulaşamamış. Kendilerini sınır çizmemek için yola çıkmasına rağmen yeni sırlar yaratarak gelişimini sınırlamış ve André Breton 1966 yılında ölümü ise sürrealizm için sonun başlangıcı olmuş.
